Biden yönetimi istediğini yapsaydı Teksas veya Arizona'daki fabrikalarda çok daha fazla elektronik çip üretilecekti.
Daha sonra son montaj için Kosta Rika, Vietnam veya Kenya gibi ortak ülkelere gönderilecek ve buzdolaplarından süper bilgisayarlara kadar her şeye güç sağlamak üzere dünyanın dört bir yanına gönderileceklerdi.
Yarı iletken denildiğinde akla ilk gelen bu yerler olmayabilir. Ancak hükümet yetkilileri küresel çip tedarik zincirini yeniden şekillendirmeye çalışıyor ve bunun için yoğun bir şekilde pazarlık yapıyor.
Planın temel unsurları arasında yabancı şirketlerin ABD'de çip üretimine yatırım yapmalarının teşvik edilmesi ve işi tamamlamak için başka ülkelerin orada fabrika kurması yer alıyor. Washington'daki yetkililer ve araştırmacılar bu kısmı yeni “çip diplomasisi” olarak adlandırıyorlar.
Biden yönetimi, ABD'de bu küçük elektronik cihaz beyinlerinden daha fazlasını üretmenin ülkenin daha zengin ve daha güvenli olmasına yardımcı olacağını savunuyor. Başkan Biden, Cuma günü ABC News'e verdiği röportajda Güney Kore'yi ABD'deki çip üretimine milyarlarca dolar yatırım yapmaya ikna ettiğini söyleyerek çabalarıyla övündü.
Ancak stratejinin önemli bir kısmı Amerikan sınırlarının dışında gelişiyor. Oradaki hükümet, ABD'deki yatırımların daha sürdürülebilir hale gelmesi için ortaklarla birlikte çalışmaya çalışıyor.
Girişimin ilerlemesi durumunda hükümetin bazı stratejik hedeflerine ulaşmasına yardımcı olabilir. Çip teknolojisinin küresel merkezi Tayvan'ı tehdit ederken çip üretimini genişleten Çin'e yönelik güvenlik kaygılarını ortadan kaldırmak istiyor. Ve çip tedarik zinciri kesintileri riskini azaltmak istiyor; bu riskler, her ikisi de küresel nakliye ve üretimi kargaşaya sürükleyen, koronavirüs pandemisi ve Ukrayna'daki savaş sırasında vurgulandı.
En son Ekonomi ve Ticari İlişkiler Bürosu'nun sekreter yardımcısı olarak görev yapan Stanford profesörü Ramin Toloui, “Odak noktası, çeşitli ülkelerdeki kapasiteyi genişletmek ve bu küresel tedarik zincirlerini daha dayanıklı hale getirmek için elimizden gelenin en iyisini yapmaktı” dedi. Yeni tedarik zincirleri oluşturmaya yönelik diplomatik çabaların ön saflarında yer alan ABD Dışişleri Bakanlığı.
Hükümet bunu sadece çipler için değil, elektrikli araç bataryaları, güneş panelleri ve rüzgar türbinleri gibi yeşil enerji teknolojileri için de yapmak istiyor. Çin bu sektörlerde açık ara en büyük oyuncu.
Biden ve yardımcıları, Çinli şirketlerin hakimiyetinin hem ulusal güvenlik hem de insan hakları meselesi olduğunu söylüyor çünkü bazı üretimler, yetkililerin belirli Müslüman etnik grupların üyelerini fabrikalarda çalışmaya zorladığı Çin'in Sincan bölgesinde yapılıyor.
Toloui, Biden yönetiminin üç yılında ABD'nin yarı iletken imalatına 395 milyar dolar, yeşil teknoloji geliştirme ve temiz enerji üretimine ise 405 milyar dolar yabancı yatırım çektiğini söyledi.
Amerika Birleşik Devletleri'nde bu tür üretime yatırım yapan şirketlerin çoğu, Avrupa'nın yanı sıra Japonya, Güney Kore ve Tayvan gibi teknoloji endüstrileriyle tanınan Asya ülkelerinde bulunuyor. Bunun bir örneği, Indiana'da 3,8 milyar dolarlık bir fabrika inşa eden Güney Koreli çip üreticisi SK Hynix'tir. Dışişleri Bakanlığı, projenin şimdiye kadar eyalette yapılan en büyük yatırım olduğunu ve bölgeye 1000'den fazla istihdam sağlama potansiyeline sahip olduğunu söylüyor.
Dışişleri Bakanı Antony J. Blinken, geçen ay Maryland'de ABD'de yabancı yatırımı teşvik etmeyi amaçlayan bir konferansta yaptığı konuşmada projeden bahsetti. Ve Bay Biden tarafından kabul edilen yasanın, “yollarımızı, demiryollarımızı, geniş bantımızı, elektrik şebekemizi modernize ederek” ABD'nin yüksek teknolojili imalatına yabancı yatırım çekeceğini umduğunu vurguladı.
Kendisi, politika çabalarının “tedarik zincirlerini güçlendirmeyi ve çeşitlendirmeyi, yerli üretimi artırmayı ve yarı iletkenlerden temiz enerjiye kadar geleceğin temel endüstrilerini desteklemeyi” amaçladığını da sözlerine ekledi.
Ticaret Bakanlığı aynı zamanda çip tedarik zincirini güçlendirme çabalarında da önemli bir rol oynuyor ve çip araştırma, geliştirme ve üretimi için Amerikan şirketlerine ve kuruluşlarına 50 milyar dolar aktarıyor.
Ticaret Bakanı Gina Raimondo, güvenlik açıklarını belirlemek için küresel çip tedarik zincirleri üzerine kapsamlı bir çalışmaya öncülük etti ve yurt dışında ek yatırım fırsatlarını tartışmak üzere yabancı hükümetlerle çalıştı.
Sorun, Bayan Raimondo'nun geçen baharda Kosta Rika'ya yaptığı ziyarette, burada bir fabrika işleten Intel'in yerel yetkilileri ve yöneticileriyle buluştuğu gezinin odak noktasıydı. (Bay Toloui, Ocak ayında Kosta Rika'da düzenlenen bir yarı iletken üretim konferansında konuştu.) Ayrıca Panama ve Tayland gezileri sırasında yarı iletken tedarik zincirinin çeşitlendirilmesi konusunu da tartıştı.
Ancak küresel tedarik zincirlerini Doğu Asya'ya daha az bağımlı hale getirecek şekilde yeniden şekillendirmek zor olacak. Doğu Asya'daki çip fabrikaları en son teknolojiyi, daha geniş bir yetenekli mühendis havuzu ve Amerikan fabrikalarına göre daha düşük maliyetler sunuyor.
Tayvan, dünyadaki çiplerin yüzde 60'ından fazlasını ve bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve diğer cihazlarda kullanılan en gelişmiş çiplerin neredeyse tamamını üretiyor.
Karşılaştırma için: Çeşitli tahminlere göre, ABD yarı iletken endüstrisi önümüzdeki birkaç yıl içinde 90.000'e kadar işçi sıkıntısıyla karşı karşıya kalabilir.
Çin, Tayvan, Güney Kore ve diğer ülkelerin hükümetleri de kendi çip endüstrilerini agresif bir şekilde sübvanse ediyor.
Yine de milyarlarca dolarlık yeni ABD yatırımlarının küresel tedarik zincirlerini bir miktar değiştirmesi bekleniyor. Semiconductor Industry Association ve Boston Consulting Group tarafından Mayıs ayında yayınlanan bir rapora göre, ABD'nin küresel çip üretimindeki payının bugün yüzde 10'dan 2032'ye kadar yüzde 14'e çıkması bekleniyor.
Bazı hükümet yetkilileri, Çin'i Amerikan teknolojilerini geliştirmekten caydırmak için çip diplomasisinin daha zorlayıcı bir biçimini kullandı. Amaç, başta Japonya ve Hollanda olmak üzere bir avuç ülkeyi, şirketlerin belirli çip yapım araçlarını Çin'e satmasını engellemeye ikna etmekti.
ABD Ticaret Bakanlığı İhracat Kontrol Ofisi başkanı Alan Estevez, geçen ay Japonya ve Hollanda'yı ziyaret ederek iki ülkeyi, oradaki şirketlerin belirli ileri teknolojileri Çin'e satmasını yasaklamaya ikna etti.
Buna karşılık, Bay Toloui ve ortakları, Amerikan endüstrisine yatırım yapmak ve tedarik zincirinin sonu olacak fabrikalar kurmak isteyebilecek ülkeleri ve şirketleri araştırmak için dünyanın dört bir yanına uçtular. Bay Toloui, ofisinin çalışmalarının, Bay Biden'ın Amerika Birleşik Devletleri'nde daha fazla imalat işi yaratmaya yönelik altyapı tasarısı ve CHIPS ve Bilim Yasası da dahil olmak üzere yakın zamanda çıkardığı mevzuatın bir parçası olduğunu söyledi.
CHIPS Yasası, hükümete güvenli tedarik zincirleri oluşturmak ve yarı iletken teknolojisini korumak için yıllık 500 milyon dolar fon sağlıyor. Dışişleri Bakanlığı bu parayı tedarik zincirlerini genişletecek ülkeleri bulmak için kullanıyor. Yetkililer, talaş montajı, paketleme ve sevkiyatın sorunsuz yapılabilmesi için altyapı ve işgücünün belirli standartlara nasıl getirilebileceğini incelemek üzere birçok ülkede çalışmalar düzenliyor.
Şu anda programa aşağıdaki ülkeler katılmaktadır: Kosta Rika, Endonezya, Meksika, Panama, Filipinler ve Vietnam. ABD hükümeti Kenya'da hisse alıyor.
Toloui, bu tedarik zincirinin oluşturulmasında mesleki eğitimin en önemli önceliklerden biri olduğunu söyledi. Eğitim programlarının geliştirilmesi için yabancı kurumlarla ortaklık yapılması konusunda Arizona Eyalet Üniversitesi ile konuştu. Bu kurumlardan biri de Mayıs ayında ziyaret ettiği Ho Chi Minh City'deki Vietnam Ulusal Üniversitesi'dir.
Çin odaklı bir araştırma şirketi olan Datenna Inc.'in genel müdürü Martijn Rasser, bu ittifak ağının ABD için Çin'e karşı stratejik bir avantaj olduğunu söyledi.
ABD'nin her şeyi kendisinin yapmasının çok pahalı olacağını söyledi. Ve bunu tek başına yapmak, teknolojinin artık dünya çapında birkaç on yıl öncesine göre çok daha yaygın olduğu ve farklı ülkelerin çip tedarik zincirinde önemli roller oynadığı gerçeğini yansıtmayacaktır.
Daha sonra son montaj için Kosta Rika, Vietnam veya Kenya gibi ortak ülkelere gönderilecek ve buzdolaplarından süper bilgisayarlara kadar her şeye güç sağlamak üzere dünyanın dört bir yanına gönderileceklerdi.
Yarı iletken denildiğinde akla ilk gelen bu yerler olmayabilir. Ancak hükümet yetkilileri küresel çip tedarik zincirini yeniden şekillendirmeye çalışıyor ve bunun için yoğun bir şekilde pazarlık yapıyor.
Planın temel unsurları arasında yabancı şirketlerin ABD'de çip üretimine yatırım yapmalarının teşvik edilmesi ve işi tamamlamak için başka ülkelerin orada fabrika kurması yer alıyor. Washington'daki yetkililer ve araştırmacılar bu kısmı yeni “çip diplomasisi” olarak adlandırıyorlar.
Biden yönetimi, ABD'de bu küçük elektronik cihaz beyinlerinden daha fazlasını üretmenin ülkenin daha zengin ve daha güvenli olmasına yardımcı olacağını savunuyor. Başkan Biden, Cuma günü ABC News'e verdiği röportajda Güney Kore'yi ABD'deki çip üretimine milyarlarca dolar yatırım yapmaya ikna ettiğini söyleyerek çabalarıyla övündü.
Ancak stratejinin önemli bir kısmı Amerikan sınırlarının dışında gelişiyor. Oradaki hükümet, ABD'deki yatırımların daha sürdürülebilir hale gelmesi için ortaklarla birlikte çalışmaya çalışıyor.
Girişimin ilerlemesi durumunda hükümetin bazı stratejik hedeflerine ulaşmasına yardımcı olabilir. Çip teknolojisinin küresel merkezi Tayvan'ı tehdit ederken çip üretimini genişleten Çin'e yönelik güvenlik kaygılarını ortadan kaldırmak istiyor. Ve çip tedarik zinciri kesintileri riskini azaltmak istiyor; bu riskler, her ikisi de küresel nakliye ve üretimi kargaşaya sürükleyen, koronavirüs pandemisi ve Ukrayna'daki savaş sırasında vurgulandı.
En son Ekonomi ve Ticari İlişkiler Bürosu'nun sekreter yardımcısı olarak görev yapan Stanford profesörü Ramin Toloui, “Odak noktası, çeşitli ülkelerdeki kapasiteyi genişletmek ve bu küresel tedarik zincirlerini daha dayanıklı hale getirmek için elimizden gelenin en iyisini yapmaktı” dedi. Yeni tedarik zincirleri oluşturmaya yönelik diplomatik çabaların ön saflarında yer alan ABD Dışişleri Bakanlığı.
Hükümet bunu sadece çipler için değil, elektrikli araç bataryaları, güneş panelleri ve rüzgar türbinleri gibi yeşil enerji teknolojileri için de yapmak istiyor. Çin bu sektörlerde açık ara en büyük oyuncu.
Biden ve yardımcıları, Çinli şirketlerin hakimiyetinin hem ulusal güvenlik hem de insan hakları meselesi olduğunu söylüyor çünkü bazı üretimler, yetkililerin belirli Müslüman etnik grupların üyelerini fabrikalarda çalışmaya zorladığı Çin'in Sincan bölgesinde yapılıyor.
Toloui, Biden yönetiminin üç yılında ABD'nin yarı iletken imalatına 395 milyar dolar, yeşil teknoloji geliştirme ve temiz enerji üretimine ise 405 milyar dolar yabancı yatırım çektiğini söyledi.
Amerika Birleşik Devletleri'nde bu tür üretime yatırım yapan şirketlerin çoğu, Avrupa'nın yanı sıra Japonya, Güney Kore ve Tayvan gibi teknoloji endüstrileriyle tanınan Asya ülkelerinde bulunuyor. Bunun bir örneği, Indiana'da 3,8 milyar dolarlık bir fabrika inşa eden Güney Koreli çip üreticisi SK Hynix'tir. Dışişleri Bakanlığı, projenin şimdiye kadar eyalette yapılan en büyük yatırım olduğunu ve bölgeye 1000'den fazla istihdam sağlama potansiyeline sahip olduğunu söylüyor.
Dışişleri Bakanı Antony J. Blinken, geçen ay Maryland'de ABD'de yabancı yatırımı teşvik etmeyi amaçlayan bir konferansta yaptığı konuşmada projeden bahsetti. Ve Bay Biden tarafından kabul edilen yasanın, “yollarımızı, demiryollarımızı, geniş bantımızı, elektrik şebekemizi modernize ederek” ABD'nin yüksek teknolojili imalatına yabancı yatırım çekeceğini umduğunu vurguladı.
Kendisi, politika çabalarının “tedarik zincirlerini güçlendirmeyi ve çeşitlendirmeyi, yerli üretimi artırmayı ve yarı iletkenlerden temiz enerjiye kadar geleceğin temel endüstrilerini desteklemeyi” amaçladığını da sözlerine ekledi.
Ticaret Bakanlığı aynı zamanda çip tedarik zincirini güçlendirme çabalarında da önemli bir rol oynuyor ve çip araştırma, geliştirme ve üretimi için Amerikan şirketlerine ve kuruluşlarına 50 milyar dolar aktarıyor.
Ticaret Bakanı Gina Raimondo, güvenlik açıklarını belirlemek için küresel çip tedarik zincirleri üzerine kapsamlı bir çalışmaya öncülük etti ve yurt dışında ek yatırım fırsatlarını tartışmak üzere yabancı hükümetlerle çalıştı.
Sorun, Bayan Raimondo'nun geçen baharda Kosta Rika'ya yaptığı ziyarette, burada bir fabrika işleten Intel'in yerel yetkilileri ve yöneticileriyle buluştuğu gezinin odak noktasıydı. (Bay Toloui, Ocak ayında Kosta Rika'da düzenlenen bir yarı iletken üretim konferansında konuştu.) Ayrıca Panama ve Tayland gezileri sırasında yarı iletken tedarik zincirinin çeşitlendirilmesi konusunu da tartıştı.
Ancak küresel tedarik zincirlerini Doğu Asya'ya daha az bağımlı hale getirecek şekilde yeniden şekillendirmek zor olacak. Doğu Asya'daki çip fabrikaları en son teknolojiyi, daha geniş bir yetenekli mühendis havuzu ve Amerikan fabrikalarına göre daha düşük maliyetler sunuyor.
Tayvan, dünyadaki çiplerin yüzde 60'ından fazlasını ve bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve diğer cihazlarda kullanılan en gelişmiş çiplerin neredeyse tamamını üretiyor.
Karşılaştırma için: Çeşitli tahminlere göre, ABD yarı iletken endüstrisi önümüzdeki birkaç yıl içinde 90.000'e kadar işçi sıkıntısıyla karşı karşıya kalabilir.
Çin, Tayvan, Güney Kore ve diğer ülkelerin hükümetleri de kendi çip endüstrilerini agresif bir şekilde sübvanse ediyor.
Yine de milyarlarca dolarlık yeni ABD yatırımlarının küresel tedarik zincirlerini bir miktar değiştirmesi bekleniyor. Semiconductor Industry Association ve Boston Consulting Group tarafından Mayıs ayında yayınlanan bir rapora göre, ABD'nin küresel çip üretimindeki payının bugün yüzde 10'dan 2032'ye kadar yüzde 14'e çıkması bekleniyor.
Bazı hükümet yetkilileri, Çin'i Amerikan teknolojilerini geliştirmekten caydırmak için çip diplomasisinin daha zorlayıcı bir biçimini kullandı. Amaç, başta Japonya ve Hollanda olmak üzere bir avuç ülkeyi, şirketlerin belirli çip yapım araçlarını Çin'e satmasını engellemeye ikna etmekti.
ABD Ticaret Bakanlığı İhracat Kontrol Ofisi başkanı Alan Estevez, geçen ay Japonya ve Hollanda'yı ziyaret ederek iki ülkeyi, oradaki şirketlerin belirli ileri teknolojileri Çin'e satmasını yasaklamaya ikna etti.
Buna karşılık, Bay Toloui ve ortakları, Amerikan endüstrisine yatırım yapmak ve tedarik zincirinin sonu olacak fabrikalar kurmak isteyebilecek ülkeleri ve şirketleri araştırmak için dünyanın dört bir yanına uçtular. Bay Toloui, ofisinin çalışmalarının, Bay Biden'ın Amerika Birleşik Devletleri'nde daha fazla imalat işi yaratmaya yönelik altyapı tasarısı ve CHIPS ve Bilim Yasası da dahil olmak üzere yakın zamanda çıkardığı mevzuatın bir parçası olduğunu söyledi.
CHIPS Yasası, hükümete güvenli tedarik zincirleri oluşturmak ve yarı iletken teknolojisini korumak için yıllık 500 milyon dolar fon sağlıyor. Dışişleri Bakanlığı bu parayı tedarik zincirlerini genişletecek ülkeleri bulmak için kullanıyor. Yetkililer, talaş montajı, paketleme ve sevkiyatın sorunsuz yapılabilmesi için altyapı ve işgücünün belirli standartlara nasıl getirilebileceğini incelemek üzere birçok ülkede çalışmalar düzenliyor.
Şu anda programa aşağıdaki ülkeler katılmaktadır: Kosta Rika, Endonezya, Meksika, Panama, Filipinler ve Vietnam. ABD hükümeti Kenya'da hisse alıyor.
Toloui, bu tedarik zincirinin oluşturulmasında mesleki eğitimin en önemli önceliklerden biri olduğunu söyledi. Eğitim programlarının geliştirilmesi için yabancı kurumlarla ortaklık yapılması konusunda Arizona Eyalet Üniversitesi ile konuştu. Bu kurumlardan biri de Mayıs ayında ziyaret ettiği Ho Chi Minh City'deki Vietnam Ulusal Üniversitesi'dir.
Çin odaklı bir araştırma şirketi olan Datenna Inc.'in genel müdürü Martijn Rasser, bu ittifak ağının ABD için Çin'e karşı stratejik bir avantaj olduğunu söyledi.
ABD'nin her şeyi kendisinin yapmasının çok pahalı olacağını söyledi. Ve bunu tek başına yapmak, teknolojinin artık dünya çapında birkaç on yıl öncesine göre çok daha yaygın olduğu ve farklı ülkelerin çip tedarik zincirinde önemli roller oynadığı gerçeğini yansıtmayacaktır.