Avrupa Birliği Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Çin'de üretilen elektrikli otomobillere yüzde 38'e kadar ek gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu. Bu adımın amacı, Avrupa'daki otomobil üreticileri için eşit şartlar yaratılmasına yardımcı olmaktır.
Aylardır beklenen tarifeler, mevcut yüzde 10'luk tarifelerin üstüne çıkacak, ancak etkilerinin boyutu tartışmalı. Bazı Avrupalı otomobil üreticileri bir ticaret savaşını tetikleyeceklerini iddia ederken, diğer uzmanlar Çin'in sektördeki hakimiyetini durdurmak için hiçbir şey yapmayacaklarını söylüyor.
Daha ziyade, eğer Avrupa Birliği 2035 yılında yeni içten yanmalı motorlu araçların satışını yasaklama hedefine ulaşmak istiyorsa, düşük emisyonlu araçları sürücüler için daha çekici hale getirecek teşviklere ihtiyaç olduğunu savunuyorlar.
Bu tüketici için ne anlama geliyor?
Sektör uzmanları, Çin'den gelen elektrikli araçlara yönelik artan tarifelerin, piyasadaki en ucuz elektrikli araçların fiyatını artırarak tüketicilere Çinli otomobil üreticilerinden daha fazla zarar vereceğine inanıyor.
Ancak Avrupa Birliği'nin yaptığı bir araştırmaya göre, Çin'deki elektrikli otomobillerin tedarik zincirinin tamamı, buradaki otomobil üreticilerinin üretim maliyetlerini önemli ölçüde azaltmalarına olanak tanıyan hükümet sübvansiyonlarından yararlanıyor. Avrupalı araştırma, bunun Çinli üreticilere Avrupalı rakiplerine karşı haksız rekabet avantajı sağladığını ortaya çıkardı.
Örneğin BYD'nin Dolphin modeli Avrupa'da yaklaşık 32.400 Euro'ya veya yaklaşık 34.900 $'a satılıyor; Tesla Model Y için neredeyse 40.000 Euro ve Volkswagen ID.4 için ise 37.000 Euro civarında.
Elektrikli araçların AB'ye ihracatının kısıtlanması, daha fazla Çinli otomobil üreticisinin üretimini, işçilik ve parça maliyetlerinin daha yüksek olduğu Macaristan veya İspanya gibi Avrupa ülkelerine kaydırmasına neden olabilir ve bu da tüketiciler için daha yüksek maliyetlere yol açabilir.
Bunun Avrupalı otomobil üreticileri üzerinde nasıl bir etkisi olacak?
Pek çok Avrupalı otomobil üreticisi, hem ihracat hem de yerli üretim açısından büyük ölçüde dünyanın en büyük otomobil pazarı olan Çin'e bağımlıdır.
BMW patronu Oliver Zipse Çarşamba günü “Ek ithalat vergilerine ilişkin bu karar yanlış bir yaklaşım” dedi. “AB Komisyonu bu şekilde Avrupalı şirketlere ve Avrupa çıkarlarına zarar veriyor.”
Alman otomobil üreticileri – BMW'nin yanı sıra Mercedes-Benz ve Volkswagen – Çinlilere sadece satış yapmakla kalmıyor, aynı zamanda orada büyük üretim ve araştırma ve geliştirme operasyonları da yürütüyor. Pekin'den gelecek misillemelerin işlerine zarar verebileceğinden korkuyorlar.
Diğerleri hâlâ Çinlilerle işbirliği yapmakla ilgileniyor. Geçen ay Stellantis, tarifelerden kaçınma çabalarının bir parçası olarak Avrupa'da Çinli otomobil üreticisi Leapmotor ile ortak girişiminden iki model satmaya başlayacağını açıklamıştı.
AB sadece ABD'yi mi takip etti?
Biden yönetimi geçen ay Çin'in elektrikli araçlarına yüzde 100 yeni vergi uygulayacağını açıklamıştı. Bu önlem, ABD'nin daha önce Amerikan otomobil endüstrisini Çin rekabetinden korumak için yabancı otomobillere uyguladığı gümrük vergilerini dört katına çıkardı.
Bazı analistler, Çin ve Amerikan arabaları arasındaki büyük fiyat farkı göz önüne alındığında, daha düşük tarifelerin Çin'den elektrikli araçların ABD'ye ithalatını durdurmak için yeterli olmayabileceğinden endişeleniyorlardı.
Ancak Asia Society Policy Institute başkan yardımcısı ve eski ABD ticaret temsilcisi Wendy Cutler, yüzde 100 oranın bu ticareti engelleyecek kadar yüksek olduğunu söyledi. “Biz buna yasaklayıcı tarifeler diyoruz. Bu gerçekten ticareti yavaşlatıyor” diye ekledi.
Avrupa Birliği, Ekim ayında Çin'in elektrikli araçlara yönelik sübvansiyonlarına ilişkin bir soruşturma başlattı. Politikacılar, özellikle Çin'in önde gelen üç elektrikli otomobil üreticisi BYD, Geely ve SAIC'in haksız rekabetine dikkat çekti.
Bu iklim politikası açısından bir başarısızlık mı?
Bu tür tarifeler, ekonomistler ve iklim aktivistleri arasında, bunların küresel ısınmayla mücadeleye engel teşkil edip etmediği konusunda tartışmalara yol açtı. Benzinle çalışan araçlar, gezegeni ısıtan sera gazı emisyonlarına önemli bir katkıda bulunuyor.
Tarifelere karşı argüman, bunların elektrikli arabaları daha pahalı hale getirdiği ve dolayısıyla fosil yakıtların aşamalı olarak ortadan kaldırılmasını yavaşlattığı yönünde. Çin hükümeti ve birkaç Alman otomobil üreticisi de benzer bir argümanı benimsedi ve uzmanlar, Batılı ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele hedeflerine ulaşmak istiyorlarsa daha ucuz elektrikli otomobillerle ilgilenmeleri gerektiğine dikkat çekti.
Londra'daki Bayes Business School'da tedarik zinciri yönetimi profesörü ManMohan Sodhi, “Korumacı önlemler tüketiciler için yalnızca daha yüksek araba fiyatlarına yol açabilir ve bu durumda açıklanan emisyon hedeflerine ulaşılmasını daha da geciktirebilir” diyor.
AB nasıl ortaya çıktı?
Avrupa Birliği, Pekin'in güneş enerjisi teknolojisine büyük meblağlar aktardığı, yerli üreticilerin yeni fabrikalara milyarlarca dolar yatırım yapmasına ve küresel pazar payı kazanmasına olanak sağladığı 2000'li yılların sonlarında yaşanan duruma benzer bir durumdan kaçınmak istiyor.
Çin'deki üretim patlaması, güneş modülü fiyatlarının düşmesine neden oldu ve Avrupa ve ABD'deki düzinelerce şirketi iflasa zorladı. Avrupa Komisyonu daha sonra bir anti-damping soruşturması başlattı ve bu soruşturma, Çin güneş modülleri üzerinde cezai tarifelere yol açtı.
Ancak Çin, Avrupa şarap ve güneş paneli bileşenlerinin ihracatına ilişkin kendi soruşturmasını açıklayarak yanıt verdi. Bu hamle blok üyelerini böldü. Bu, Çin'in onları birbirine düşürmesini sağladı ve sonuçta Avrupalılar pes etti.
On yıldan fazla bir süre sonra, Alman güneş enerjisi endüstrisi hala mücadele ediyor ve Çin'den gelen ucuz güneş modülleri pazara hakim durumda.
Sonra ne olur?
Tarifeler Brüksel'den açıklanmadan önce bile, Almanya ve Fransa'nın elektrikli otomobil sübvansiyonlarını kesmesiyle Avrupa'da Çin'in elektrikli araçlarına olan talep azalmaya başlamıştı.
Geçtiğimiz ay Great Wall Motors, Münih'teki genel merkezini kapatacağını duyurdu. Bunun nedeni ise “elektrikli araçlar için giderek zorlaşan Avrupa pazarının geleceğe yönelik sayısız belirsizlikle birleşmesi” idi.
Ancak Çin'in önde gelen elektrikli otomobil üreticisi ve Cuma günü Almanya'da başlayacak 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası'nın sponsoru BYD, Avrupa'ya odaklanmaya devam ediyor. Şirket halihazırda Macaristan'da bir fabrika inşa ediyor ve ikincisini de düşünüyor.
Ana Swanson Washington'dan gelen raporlara katkıda bulundu.
Aylardır beklenen tarifeler, mevcut yüzde 10'luk tarifelerin üstüne çıkacak, ancak etkilerinin boyutu tartışmalı. Bazı Avrupalı otomobil üreticileri bir ticaret savaşını tetikleyeceklerini iddia ederken, diğer uzmanlar Çin'in sektördeki hakimiyetini durdurmak için hiçbir şey yapmayacaklarını söylüyor.
Daha ziyade, eğer Avrupa Birliği 2035 yılında yeni içten yanmalı motorlu araçların satışını yasaklama hedefine ulaşmak istiyorsa, düşük emisyonlu araçları sürücüler için daha çekici hale getirecek teşviklere ihtiyaç olduğunu savunuyorlar.
Bu tüketici için ne anlama geliyor?
Sektör uzmanları, Çin'den gelen elektrikli araçlara yönelik artan tarifelerin, piyasadaki en ucuz elektrikli araçların fiyatını artırarak tüketicilere Çinli otomobil üreticilerinden daha fazla zarar vereceğine inanıyor.
Ancak Avrupa Birliği'nin yaptığı bir araştırmaya göre, Çin'deki elektrikli otomobillerin tedarik zincirinin tamamı, buradaki otomobil üreticilerinin üretim maliyetlerini önemli ölçüde azaltmalarına olanak tanıyan hükümet sübvansiyonlarından yararlanıyor. Avrupalı araştırma, bunun Çinli üreticilere Avrupalı rakiplerine karşı haksız rekabet avantajı sağladığını ortaya çıkardı.
Örneğin BYD'nin Dolphin modeli Avrupa'da yaklaşık 32.400 Euro'ya veya yaklaşık 34.900 $'a satılıyor; Tesla Model Y için neredeyse 40.000 Euro ve Volkswagen ID.4 için ise 37.000 Euro civarında.
Elektrikli araçların AB'ye ihracatının kısıtlanması, daha fazla Çinli otomobil üreticisinin üretimini, işçilik ve parça maliyetlerinin daha yüksek olduğu Macaristan veya İspanya gibi Avrupa ülkelerine kaydırmasına neden olabilir ve bu da tüketiciler için daha yüksek maliyetlere yol açabilir.
Bunun Avrupalı otomobil üreticileri üzerinde nasıl bir etkisi olacak?
Pek çok Avrupalı otomobil üreticisi, hem ihracat hem de yerli üretim açısından büyük ölçüde dünyanın en büyük otomobil pazarı olan Çin'e bağımlıdır.
BMW patronu Oliver Zipse Çarşamba günü “Ek ithalat vergilerine ilişkin bu karar yanlış bir yaklaşım” dedi. “AB Komisyonu bu şekilde Avrupalı şirketlere ve Avrupa çıkarlarına zarar veriyor.”
Alman otomobil üreticileri – BMW'nin yanı sıra Mercedes-Benz ve Volkswagen – Çinlilere sadece satış yapmakla kalmıyor, aynı zamanda orada büyük üretim ve araştırma ve geliştirme operasyonları da yürütüyor. Pekin'den gelecek misillemelerin işlerine zarar verebileceğinden korkuyorlar.
Diğerleri hâlâ Çinlilerle işbirliği yapmakla ilgileniyor. Geçen ay Stellantis, tarifelerden kaçınma çabalarının bir parçası olarak Avrupa'da Çinli otomobil üreticisi Leapmotor ile ortak girişiminden iki model satmaya başlayacağını açıklamıştı.
AB sadece ABD'yi mi takip etti?
Biden yönetimi geçen ay Çin'in elektrikli araçlarına yüzde 100 yeni vergi uygulayacağını açıklamıştı. Bu önlem, ABD'nin daha önce Amerikan otomobil endüstrisini Çin rekabetinden korumak için yabancı otomobillere uyguladığı gümrük vergilerini dört katına çıkardı.
Bazı analistler, Çin ve Amerikan arabaları arasındaki büyük fiyat farkı göz önüne alındığında, daha düşük tarifelerin Çin'den elektrikli araçların ABD'ye ithalatını durdurmak için yeterli olmayabileceğinden endişeleniyorlardı.
Ancak Asia Society Policy Institute başkan yardımcısı ve eski ABD ticaret temsilcisi Wendy Cutler, yüzde 100 oranın bu ticareti engelleyecek kadar yüksek olduğunu söyledi. “Biz buna yasaklayıcı tarifeler diyoruz. Bu gerçekten ticareti yavaşlatıyor” diye ekledi.
Avrupa Birliği, Ekim ayında Çin'in elektrikli araçlara yönelik sübvansiyonlarına ilişkin bir soruşturma başlattı. Politikacılar, özellikle Çin'in önde gelen üç elektrikli otomobil üreticisi BYD, Geely ve SAIC'in haksız rekabetine dikkat çekti.
Bu iklim politikası açısından bir başarısızlık mı?
Bu tür tarifeler, ekonomistler ve iklim aktivistleri arasında, bunların küresel ısınmayla mücadeleye engel teşkil edip etmediği konusunda tartışmalara yol açtı. Benzinle çalışan araçlar, gezegeni ısıtan sera gazı emisyonlarına önemli bir katkıda bulunuyor.
Tarifelere karşı argüman, bunların elektrikli arabaları daha pahalı hale getirdiği ve dolayısıyla fosil yakıtların aşamalı olarak ortadan kaldırılmasını yavaşlattığı yönünde. Çin hükümeti ve birkaç Alman otomobil üreticisi de benzer bir argümanı benimsedi ve uzmanlar, Batılı ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele hedeflerine ulaşmak istiyorlarsa daha ucuz elektrikli otomobillerle ilgilenmeleri gerektiğine dikkat çekti.
Londra'daki Bayes Business School'da tedarik zinciri yönetimi profesörü ManMohan Sodhi, “Korumacı önlemler tüketiciler için yalnızca daha yüksek araba fiyatlarına yol açabilir ve bu durumda açıklanan emisyon hedeflerine ulaşılmasını daha da geciktirebilir” diyor.
AB nasıl ortaya çıktı?
Avrupa Birliği, Pekin'in güneş enerjisi teknolojisine büyük meblağlar aktardığı, yerli üreticilerin yeni fabrikalara milyarlarca dolar yatırım yapmasına ve küresel pazar payı kazanmasına olanak sağladığı 2000'li yılların sonlarında yaşanan duruma benzer bir durumdan kaçınmak istiyor.
Çin'deki üretim patlaması, güneş modülü fiyatlarının düşmesine neden oldu ve Avrupa ve ABD'deki düzinelerce şirketi iflasa zorladı. Avrupa Komisyonu daha sonra bir anti-damping soruşturması başlattı ve bu soruşturma, Çin güneş modülleri üzerinde cezai tarifelere yol açtı.
Ancak Çin, Avrupa şarap ve güneş paneli bileşenlerinin ihracatına ilişkin kendi soruşturmasını açıklayarak yanıt verdi. Bu hamle blok üyelerini böldü. Bu, Çin'in onları birbirine düşürmesini sağladı ve sonuçta Avrupalılar pes etti.
On yıldan fazla bir süre sonra, Alman güneş enerjisi endüstrisi hala mücadele ediyor ve Çin'den gelen ucuz güneş modülleri pazara hakim durumda.
Sonra ne olur?
Tarifeler Brüksel'den açıklanmadan önce bile, Almanya ve Fransa'nın elektrikli otomobil sübvansiyonlarını kesmesiyle Avrupa'da Çin'in elektrikli araçlarına olan talep azalmaya başlamıştı.
Geçtiğimiz ay Great Wall Motors, Münih'teki genel merkezini kapatacağını duyurdu. Bunun nedeni ise “elektrikli araçlar için giderek zorlaşan Avrupa pazarının geleceğe yönelik sayısız belirsizlikle birleşmesi” idi.
Ancak Çin'in önde gelen elektrikli otomobil üreticisi ve Cuma günü Almanya'da başlayacak 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası'nın sponsoru BYD, Avrupa'ya odaklanmaya devam ediyor. Şirket halihazırda Macaristan'da bir fabrika inşa ediyor ve ikincisini de düşünüyor.
Ana Swanson Washington'dan gelen raporlara katkıda bulundu.