Güncelleme 7 Ocak 2014
Bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal varlıkları dünyaya tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli sebeplerle bozulan, yok olan kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması için gerekli işbirliğini sağlamak amacıyla UNESCO’nun 17 Ekim – 21 Kasım 1972 tarihleri arasında Paris’te toplanan 17. Genel Konferansı kapsamında, 16 Kasım 1972 tarihinde “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme” kabul edilmiştir.
14 Nisan 1982 tarih ve 2658 sayılı Kanunla katılmamız uygun bulunan bu Sözleşme,
23 Mayıs 1982 tarih ve 8/4788 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanarak,
14 Şubat 1983 tarih ve 17959 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
Uluslararası önem taşıyan ve bu nedenle takdire ve korunmaya değer doğal oluşumlara, anıtlara ve sitlere “Dünya Mirası” statüsü tanınmaktadır. Sözleşmeyi kabul eden üye devletlerin UNESCO’ya başvurusuyla başlayan ve Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) ve Uluslararası Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) uzmanlarının başvuruları değerlendirmesi sonunda tamamlanan bir işlem dizisinden sonra aday varlıklar Dünya Miras Komitesinin kararı doğrultusunda bu statüyü kazanmaktadır.
2013 yılı sonu itibariyle Dünya genelinde UNESCO (WHL) Dünya Miras Listesi’ne kayıtlı 981 kültürel ve doğal varlık bulunmakta olup bunların 759 tanesi kültürel, 193 tanesi doğal, 29 tanesi ise karma (kültürel/doğal) varlıktır. Her yıl gerçekleşen Dünya Miras Komitesi toplantıları ile bu sayı artmaktadır. Detaylı bilgilere Dünya Miras Merkezi’nin resmi web sitesi olan adresinden ulaşılabilmektedir. Dünya Mirası Listesindeki Türkiye ile ilgili yerleri adresinden görebilirsiniz.
T.C. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışmalar neticesinde bugüne kadar UNESCO Dünya Miras Listesi’ne 13 adet kültür varlığının alınması sağlanmış, 54 adet kültür varlığının izleme – değerlendirme süreci devam etmektedir. Türkiye’de en son kabul edilen yerler Bursa (10) ve Bergama (11) alanlarıdır. 23 Haziran 2014 tarihi itibariyle UNESCO Dünya Mirası Listesinde bulunan Türkiye’deki Koruma Alanları:
Kültürel Miras olarak listeye alınan yerler ve kabul tarihleri
1- 1985 yılında İstanbul Tarihi Alanları, İstanbul – kayıt numarası 356 ile 4 nokta
2- 1985 yılında Sivas Divriği Ulu Camisi ve Şifahanesi – Divriği ilçesi, Sivas – kayıt numarası 358 ile 1 nokta
3- 1986 yılında Hattuşaş (Boğazköy) – Hitit Başkenti, Alaca ilçesi, Çorum – kayıt numarası 377 ile 4 nokta
4- 1987 yılında Nemrut Dağı (milli parkı) – Kahta ilçesi, Adıyaman – kayıt numarası 448 ile 1 nokta
5- 1988 yılında Xanthos-Letoon antik kentleri, Xanthos kenti – Kalkan ilçesi, Antalya ili / Letoon kenti – Fethiye ilçesi, Muğla – kayıt numarası 484 ile 3 nokta
6- 1994 yılında Safranbolu Şehri – Safranbolu ilçesi, Karabük – kayıt numarası 614 ile 3 nokta
7- 1998 yılında Truva Arkeolojik Kenti – merkez ilçe, Çanakkale – kayıt numarası 849 ile 1 nokta
8- 2011 yılında Selimiye Camisi ve külliyesi – merkez ilçe, Edirne – kayıt numarası 1366 ile 1 nokta
9- 2012 yılında Çatalhöyük Neolitik Kenti – Çumra ilçesi, Konya – kayıt numarası 1405 ile 1 nokta
10- 2014 yılında Bursa ve Cumalıkızık – Bursa – kayıt numarası 1452 ile 8 nokta
11- 2014 yılında Pergamon ve çevresindeki çoklu kültür katmanları – Bergama ilçesi, İzmir – kayıt numarası 1457 ile 9 nokta
Kültürel ve Doğal Miras olarak listeye alınan yerler ve kabul tarihleri
12- 1985 yılında Göreme Milli Parkı ve Kapadokya kaya yerleşimleri (Küçük Kapadokya bölümü) – Göreme ilçesi, Nevşehir – kayıt numarası 357 ile 7 nokta
13- 1988 yılında Hierapolis antik kenti ve Pamukkale – merkez ilçe, Denizli – kayıt numarası 485 ile 1 nokta
Unesco Dünya Mirası Geçici Listesinde (aday yerler listesi) bulunan Türkiye’deki yerler (54 yer)
1- Efes antik kenti (1994) – İzmir
2- Karain Mağarası (1994) – Burdur
3- Sümela Meryem Ana Manastırı (2000) – Trabzon
4- Alahan Manastırı (2000) – Mersin
5- Aya Nikola Kilisesi (2000) – İstanbul
6- Harran ve Şanlıurfa (2000) – Şanlıurfa
7- Ahlat Mezartaşları, Van Urartu ve Osmanlı Kaleleri (2000) – Bitlis ve Van
8- Diyarbakır Kalesi ve Surları (2000) – Diyarbakır
9- Denizli’den Doğubeyazıt’a Selçuklu Kervansarayları (2000) – Burdur, Karaman, Konya, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Tokat, Sivas, Erzincan, Erzurum, Ağrı, Doğubayazıt
10- Konya, Selçuklu Uygarlığı Başkenti (2000) – Konya
11- Alanya Kalesi ve Tersanesi (2000) – Antalya
12- Mardin Kültürel Peyzaj (2000) – Mardin
13- Aziz Pavlos (St. Paul) Kilisesi, Kuyusu ve Çevrelerindeki Tarihi Mahalleler (2000) – Mersin
14- İshak Paşa Sarayı (2000) – Ağrı
15- Kekova, Kaş (2000) – Antalya
16- Güllük Dağı – Termessos Milli Parkı (2000) – Antalya
17- Afrodisyas Arkeolojik Ören Yeri (2009) – Denizli
18- Likya Uygarlığı Antik Kentleri (2009) – Antalya, Muğla, Burdur, Isparta
19- Sagalassos Arkeolojik Ören Yeri (2009) – Burdur
20- Perge Arkeolojik Ören Yeri (2009) – Antalya
21- Beyşehir Eşrefoğlu Cami, Konya (2011) – Konya
22- Hatay, St. Pierre Kilisesi (2011) – Hatay
23- Göbeklitepe Arkeolojik Alan, Şanlıurfa (2011) – Şanlıurfa
24- Kars, Ani Tarihi Kenti (2012) – Kars
25- Kütahya, Aizanoi Antik Kenti (2012) – Kütahya
26- Muğla, Beçin Ortaçağ Kenti (2012) – Muğla
27- İzmir, Birgi Tarihi Kenti (2012) – İzmir
28- Ankara, Polatlı Gordion (2012) – Ankara
29- Nevşehir, Hacı Bektaş Veli Türbesi (2012) – Nevşehir
30- Muğla, Hekatomnos Anıt Mezarı Ve Kutsal Alanı (2012) – Muğla
31- Niğde, Niğde’nin Tarihi Anıtları (2012) – Niğde
32- Mersin, Mamure Kalesi (2012) – Mersin
33- Eskişehir, Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (2012) – Eskişehir
34- Gaziantep, Yesemek Taşocağı ve Heykel Atölyesi (2012) – Gaziantep
35- Gaziantep, Zeugma Arkeolojik Sit Alanı (2012) – Gaziantep
36- Denizli, Laodikeia Antik Kenti (2013) – Denizli
37- Salihli, Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (2013) – Manisa
38- Ceneviz Ticaret Yolu’nda Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Kale ve Surlu Yerleşimleri (2013) – İzmir, İstanbul, Düzce, Bartın, Sinop
39- Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı – SEPA (2013) – Ankara, Konya, Aksaray
40- İznik (2014)
41- Zeynel Abidin Mosque Complex and Mor Yakup (Saint Jacob) Church (2014)
42- Tomb of Ahi Evran (2014)
43- Vespasianus Titus Tunnel (2014)
44- Mahmut Bey Mosque (2014)
45- Archaeological Site of Kültepe-Kanesh (2014)
46- Ancient City of Kaunos (2014)
47- Anatolian Seljuks Madrasahs (2014)
48- Archaeological Site of Arslantepe (2014)
49- Ancient City of Korykos (2014)
50- Ancient City of Anazarbos (2014)
51- Çanakkale (Dardanelles) and Gelibolu (Gallipoli) Battles Zones in the First World War (2014)
52- Eflatun Pinar: The Hittite Spring Sanctuary (2014)
<a target="_blank" href=
Bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal varlıkları dünyaya tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli sebeplerle bozulan, yok olan kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması için gerekli işbirliğini sağlamak amacıyla UNESCO’nun 17 Ekim – 21 Kasım 1972 tarihleri arasında Paris’te toplanan 17. Genel Konferansı kapsamında, 16 Kasım 1972 tarihinde “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme” kabul edilmiştir.
14 Nisan 1982 tarih ve 2658 sayılı Kanunla katılmamız uygun bulunan bu Sözleşme,
23 Mayıs 1982 tarih ve 8/4788 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanarak,
14 Şubat 1983 tarih ve 17959 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
Uluslararası önem taşıyan ve bu nedenle takdire ve korunmaya değer doğal oluşumlara, anıtlara ve sitlere “Dünya Mirası” statüsü tanınmaktadır. Sözleşmeyi kabul eden üye devletlerin UNESCO’ya başvurusuyla başlayan ve Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) ve Uluslararası Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) uzmanlarının başvuruları değerlendirmesi sonunda tamamlanan bir işlem dizisinden sonra aday varlıklar Dünya Miras Komitesinin kararı doğrultusunda bu statüyü kazanmaktadır.
2013 yılı sonu itibariyle Dünya genelinde UNESCO (WHL) Dünya Miras Listesi’ne kayıtlı 981 kültürel ve doğal varlık bulunmakta olup bunların 759 tanesi kültürel, 193 tanesi doğal, 29 tanesi ise karma (kültürel/doğal) varlıktır. Her yıl gerçekleşen Dünya Miras Komitesi toplantıları ile bu sayı artmaktadır. Detaylı bilgilere Dünya Miras Merkezi’nin resmi web sitesi olan adresinden ulaşılabilmektedir. Dünya Mirası Listesindeki Türkiye ile ilgili yerleri adresinden görebilirsiniz.
T.C. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışmalar neticesinde bugüne kadar UNESCO Dünya Miras Listesi’ne 13 adet kültür varlığının alınması sağlanmış, 54 adet kültür varlığının izleme – değerlendirme süreci devam etmektedir. Türkiye’de en son kabul edilen yerler Bursa (10) ve Bergama (11) alanlarıdır. 23 Haziran 2014 tarihi itibariyle UNESCO Dünya Mirası Listesinde bulunan Türkiye’deki Koruma Alanları:
Kültürel Miras olarak listeye alınan yerler ve kabul tarihleri
1- 1985 yılında İstanbul Tarihi Alanları, İstanbul – kayıt numarası 356 ile 4 nokta
2- 1985 yılında Sivas Divriği Ulu Camisi ve Şifahanesi – Divriği ilçesi, Sivas – kayıt numarası 358 ile 1 nokta
3- 1986 yılında Hattuşaş (Boğazköy) – Hitit Başkenti, Alaca ilçesi, Çorum – kayıt numarası 377 ile 4 nokta
4- 1987 yılında Nemrut Dağı (milli parkı) – Kahta ilçesi, Adıyaman – kayıt numarası 448 ile 1 nokta
5- 1988 yılında Xanthos-Letoon antik kentleri, Xanthos kenti – Kalkan ilçesi, Antalya ili / Letoon kenti – Fethiye ilçesi, Muğla – kayıt numarası 484 ile 3 nokta
6- 1994 yılında Safranbolu Şehri – Safranbolu ilçesi, Karabük – kayıt numarası 614 ile 3 nokta
7- 1998 yılında Truva Arkeolojik Kenti – merkez ilçe, Çanakkale – kayıt numarası 849 ile 1 nokta
8- 2011 yılında Selimiye Camisi ve külliyesi – merkez ilçe, Edirne – kayıt numarası 1366 ile 1 nokta
9- 2012 yılında Çatalhöyük Neolitik Kenti – Çumra ilçesi, Konya – kayıt numarası 1405 ile 1 nokta
10- 2014 yılında Bursa ve Cumalıkızık – Bursa – kayıt numarası 1452 ile 8 nokta
11- 2014 yılında Pergamon ve çevresindeki çoklu kültür katmanları – Bergama ilçesi, İzmir – kayıt numarası 1457 ile 9 nokta
Kültürel ve Doğal Miras olarak listeye alınan yerler ve kabul tarihleri
12- 1985 yılında Göreme Milli Parkı ve Kapadokya kaya yerleşimleri (Küçük Kapadokya bölümü) – Göreme ilçesi, Nevşehir – kayıt numarası 357 ile 7 nokta
13- 1988 yılında Hierapolis antik kenti ve Pamukkale – merkez ilçe, Denizli – kayıt numarası 485 ile 1 nokta
Unesco Dünya Mirası Geçici Listesinde (aday yerler listesi) bulunan Türkiye’deki yerler (54 yer)
1- Efes antik kenti (1994) – İzmir
2- Karain Mağarası (1994) – Burdur
3- Sümela Meryem Ana Manastırı (2000) – Trabzon
4- Alahan Manastırı (2000) – Mersin
5- Aya Nikola Kilisesi (2000) – İstanbul
6- Harran ve Şanlıurfa (2000) – Şanlıurfa
7- Ahlat Mezartaşları, Van Urartu ve Osmanlı Kaleleri (2000) – Bitlis ve Van
8- Diyarbakır Kalesi ve Surları (2000) – Diyarbakır
9- Denizli’den Doğubeyazıt’a Selçuklu Kervansarayları (2000) – Burdur, Karaman, Konya, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Tokat, Sivas, Erzincan, Erzurum, Ağrı, Doğubayazıt
10- Konya, Selçuklu Uygarlığı Başkenti (2000) – Konya
11- Alanya Kalesi ve Tersanesi (2000) – Antalya
12- Mardin Kültürel Peyzaj (2000) – Mardin
13- Aziz Pavlos (St. Paul) Kilisesi, Kuyusu ve Çevrelerindeki Tarihi Mahalleler (2000) – Mersin
14- İshak Paşa Sarayı (2000) – Ağrı
15- Kekova, Kaş (2000) – Antalya
16- Güllük Dağı – Termessos Milli Parkı (2000) – Antalya
17- Afrodisyas Arkeolojik Ören Yeri (2009) – Denizli
18- Likya Uygarlığı Antik Kentleri (2009) – Antalya, Muğla, Burdur, Isparta
19- Sagalassos Arkeolojik Ören Yeri (2009) – Burdur
20- Perge Arkeolojik Ören Yeri (2009) – Antalya
21- Beyşehir Eşrefoğlu Cami, Konya (2011) – Konya
22- Hatay, St. Pierre Kilisesi (2011) – Hatay
23- Göbeklitepe Arkeolojik Alan, Şanlıurfa (2011) – Şanlıurfa
24- Kars, Ani Tarihi Kenti (2012) – Kars
25- Kütahya, Aizanoi Antik Kenti (2012) – Kütahya
26- Muğla, Beçin Ortaçağ Kenti (2012) – Muğla
27- İzmir, Birgi Tarihi Kenti (2012) – İzmir
28- Ankara, Polatlı Gordion (2012) – Ankara
29- Nevşehir, Hacı Bektaş Veli Türbesi (2012) – Nevşehir
30- Muğla, Hekatomnos Anıt Mezarı Ve Kutsal Alanı (2012) – Muğla
31- Niğde, Niğde’nin Tarihi Anıtları (2012) – Niğde
32- Mersin, Mamure Kalesi (2012) – Mersin
33- Eskişehir, Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (2012) – Eskişehir
34- Gaziantep, Yesemek Taşocağı ve Heykel Atölyesi (2012) – Gaziantep
35- Gaziantep, Zeugma Arkeolojik Sit Alanı (2012) – Gaziantep
36- Denizli, Laodikeia Antik Kenti (2013) – Denizli
37- Salihli, Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (2013) – Manisa
38- Ceneviz Ticaret Yolu’nda Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Kale ve Surlu Yerleşimleri (2013) – İzmir, İstanbul, Düzce, Bartın, Sinop
39- Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı – SEPA (2013) – Ankara, Konya, Aksaray
40- İznik (2014)
41- Zeynel Abidin Mosque Complex and Mor Yakup (Saint Jacob) Church (2014)
42- Tomb of Ahi Evran (2014)
43- Vespasianus Titus Tunnel (2014)
44- Mahmut Bey Mosque (2014)
45- Archaeological Site of Kültepe-Kanesh (2014)
46- Ancient City of Kaunos (2014)
47- Anatolian Seljuks Madrasahs (2014)
48- Archaeological Site of Arslantepe (2014)
49- Ancient City of Korykos (2014)
50- Ancient City of Anazarbos (2014)
51- Çanakkale (Dardanelles) and Gelibolu (Gallipoli) Battles Zones in the First World War (2014)
52- Eflatun Pinar: The Hittite Spring Sanctuary (2014)
<a target="_blank" href=