Filistin’in efsane önderi Yaser Arafat vefatının 17’nci yılında anılıyor
Filistin davasının simge ismi Yaser Arafat 11 Kasım 2004’te hayata gözlerini yumdu.
senelerca bölgenin en aktif başkanlarından olan Arafat, vefatının 17’nci yılında anılıyor.
Filistinlilerin daha fazlaca “Ebu Ammar” olarak isimlendirdikleri Arafat, Filistin puşisi (kufiye) ve askeri üniformasıyla devrimci bir karakter ortaya koyarak bağımsız Filistin çabası için farklı yollar benimsedi.
Başta bağımsızlığın yolunun silahlı gayretten geçtiğine inanan Arafat, 1990’lı senelerdan itibaren ise diyalog yolunu seçti.
Filistin’in efsane başkanı Yaser Arafat’ın vefatının 17’nci yılı
ORTA DOĞU’NUN EN KIYMETLİ ÖNDERLERİNDENDİ
Attığı adımlar ve izlediği yol kimi Filistinli kümeler tarafınca eleştirilse de Arafat, Filistin davasının dünya kamuoyunda gündeme gelmesinde kıymetli rol oynadı ve Filistin ulus kimliğinin oluşmasına büyük katkısı sağladı.
Kendine has kıyafetleri ve karizmasıyla Orta Doğu’nun en kıymetli önderlerinden biri olarak gösterilen Arafat, son nefesine kadar halkının bağımsızlığı için çaba etti.
Nobel Barış Mükafatı sahibi Yasir Arafat, her ne kadar Filistin’in bağımsızlığı için çaba eden kümelerin tamamını tek çatı altında toplamayı başaramasa da en azından hayatı boyunca bu kümeler içindeki ayrışmanın derinleşmesini önleyen bir önder olarak tarihe geçti. Lakin vefatından daha sonra Filistinli kümeler içindeki ayrışma daha da derinleşti.
FİLİSTİN’İN ÖZGÜRLÜĞÜ İÇİN FEDA EDİLEN BİR ÖMÜR
Gerçek ismi Muhammed Abdurrahman bin Abdurrauf Bin Arafat el-Kudve el-Hüseyni olan Arafat, gençlik senelerından itibaren Sahabeden Ammar Bin Yasir ile Mekke’deki Arafat Dağı’na atfen Yasir Arafat ismini ve Ebu Ammar kod ismini kullanmaya başladı.
Arafat’ın doğum yeriyle ilgili tartışmalar vefatından daha sonra da devam etti. Yasir Arafat, 1929’da Filistin davasının kalbi Kudüs’te doğduğunu söylemesine karşın kimi araştırmacılar onun Kudüs’te değil Mısır’ın başşehri Kahire’de dünyaya geldiğini öne sürdü.
Tahminen de Kudüs’ün Filistin davasındaki kıymetinden dolayı Arafat’ın doğum yeri daima tartışma konusu oldu. çabucak hemen 4 yaşındayken annesini kaybeden Yasir Arafat’ı ablası İnam büyüttü.
Gençlik senelerından itibaren İsrail işgaline direnen Filistinlilere yardım etmeye başlayan Arafat, 1948’de Arap-İsrail Savaşı başladığında halkının savaşçılarına silah temin etmeye çalıştı.
FİLİSTİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ
Savaşın akabinde eğitimini tamamlamak için Mısır’a giden Arafat, Kahire’de Filistinli üniversite mezunlarını bir dernek çatısı altında buluşturdu.
İnşaat mühendisliği kısmını bitirdikten daha sonra Kuveyt’e geçen genç Arafat, burada 1965’te Filistin direnişindeki en eski ve büyük örgütlerden biri olan Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi’ni (Fetih) kurdu.
Devrimci fikirlere sahip Arafat, resmi ismi “Hareket Tahrir el-Vatani el-Filistini” olan hareketinin tesir alanını genişletmek için Cezayir’de bir ofis açtı.
Toplumsal demokrasi ve seküler Arap milliyetçiliği temelinde bir direniş hareketi olan Fetih, Filistin’in İsrail işgaliyle çabasında faal rol oynadı.
BM’DE YAPTIĞI TARİHİ KONUŞMA
Fetih önderi Arafat, siyonizmi “düşünce, gaye, örgütlenme ve prosedür açısından saldırgan emperyalist faşist bir hareket” biçiminde niteleyerek, Filistinlilerin memleketler arası toplulukta temsil edilebilmesi için Arap devletleri tarafınca kurulan Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) 1969’da liderliğini üstlendi.
İşgal edilen topraklarını kurtarmak ve vatanından sürülen milyonlarca Filistinlinin konutlarına dönüşünü sağlamak için İsrail’e karşı silahlı uğraşın kaide olduğuna inanan Arafat’ın başında olduğu Filistin hareketi, İsrail’in yanı sıra birtakım Arap ülkeleriyle de çatışmak zorunda kaldı.
Eylül 1970’de başlayıp Temmuz 1971’e kadar süren ve tarihe “Kara Eylül” olarak geçen çatışmalarda Ürdün ordusu ile Filistinliler karşı karşıya geldi. Ürdün askerlerinin binlerce Filistinli sivili öldürdüğü çatışmaların akabinde bu ülkeyi terk etmek zorunda kalan Arafat, Lübnan’a geçti.
“ZEYTİN KOLUNUN ELİMDEN DÜŞMESİNE MÜSAADE VERMEYİN”
Arafat, 1974’te Birleşmiş Milletler (BM) kürsüsünde yaptığı konuşmada şu meşhur kelamlarını sarf etti:
“Elimde bir zeytin kısmı ile bir özgürlük savaşçısının silahını taşıyorum. Zeytin kolunun elimden düşmesine müsaade vermeyin.”
İsrail, Arafat’ın sığındığı Lübnan’a 1978’de saldırarak ülkenin güneyinde küçük bir bölgeyi işgal etti. İsrail’in 1982’de Lübnan’a karşı daha büyük bir taarruz başlatması üzerine bu ülkeden de ayrılmak zorunda kalan Arafat’ın bu seferki durağı Tunus oldu.
SÜRGÜNDE BAĞIMSIZLIK İLANI
Yasir Arafat, sürgüne, tecride karşın en büyük hayali olan bağımsız Filistin devletinin kurulmasından hiç vazgeçmedi.
Bu hayalin gerçekleşmesi için 1988’de Cezayir’de FKÖ’ye bağlı Filistin Ulusal Kurulu, başşehri Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulduğunu ilan etti.
Bunun akabinde Arafat kamuoyu önünde şiddeti reddettiğini açıklayarak İsrail ile diyaloğa giden yolda kıymetli bir adım attı.
İSRAİL’İ TANIMA KARARI
Arafat’ın Filistin gayretindeki en kritik dönüm noktalarından biri tahminen de İsrail’i tanıma sonucu oldu.
Birleşmiş Milletler Genel Şurasında 1988’de yaptığı konuşmada Arafat, FKÖ’nün İsrail’in “var olma hakkını tanıdığını” ilan etti.
Bu adımı Filistinli kümeler içinde farklı reaksiyonlara yol açsa da ABD’nin Arafat’a ve hareketine yönelik algısını olumlu istikamette değiştirdi. Filistin Merkez Kurulu 1989’da Arafat’ı Filistin Devlet Lideri ilan etti.
Arafat, bundan bir yıl daha sonra Süha isimli bir Filistinli ile evlendi. Arafat çiftinin bu evlilikten Zahva ismini verdikleri bir kız çocuğu oldu.
OSLO NALAŞMASI
İsrail hükümeti ile Arafat liderliğindeki FKÖ içinde sürdürülen bâtın ve açık görüşmeler, 1993’te Oslo Barış Mutabakatı’nın imzalanmasıyla sonuçlandı.
Mutabakatın imzalanmasının akabinde Filistin başkanı Arafat ile İsrail Başbakanı İzak Rabin el sıkışarak kameralara poz verdi. Bu mutabakattan dolayı 1994’te Arafat ve Rabin’e Nobel Barış Mükafatı verildi.
Oslo Muahedesi çerçevesinde işgal altındaki Batı Şeria; A, B ve C bölgelerine ayrıldı. Yüzde 18’i kapsayan “A bölgesi”nin idaresi idari ve güvenlik olarak Filistin’e, yüzde 21’lik “B bölgesi”nin idari idaresi Filistin’e, “güvenliği” İsrail’e devredilirken, yüzde 61’ini kapsayan “C bölgesi”nin “idare ve güvenliği” İsrail’e bırakıldı.
Mutabakat metni, İsrail askerlerinin Gazze Şeridi ve Eriha’dan çekilmeleri ile başlayan beş yıllık bir geçiş devrini öngörüyordu. Bunun yanı sıra Batı Şeria ve Gazze’de idarenin kısmen Filistinlilere teslim edilmesi ile sonuçlanacak süreksiz bir devrin belirlenmesi konusunda anlaşılmıştı.
Bunun için Filistin idaresi kurularak liderliğine Arafat getirildi. bu biçimdece, 1999 prestijiyle tarafların son statü muahedesi imzalaması ve Filistinlilerin kendi idaresini oluşturması öngörülüyordu.
Fetih ve FKÖ’nün başkanı Arafat 1996’da yapılan seçimlerde oyların yüzde 83’ünü alarak Filistin idaresi başkanlığına seçildi.
Filistinlilerin istediği bölgeler Gazze, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’tü, lakin gelişmeler planlanan biçimde olmadı ve İsrail taahhütlerine uymadı.
İsrail mutabakatlara muhalif olarak Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim ünitesi faaliyetlerine sürat kesmeden devam etti. Oslo’nun getirdiği yükümlülüklerden biri de su kaynaklarının paylaşımında tek taraflı adım atılmamasıydı. Fakat İsrail bu kurala da uymayarak, Batı Şeria’daki su kullanmasını kendi lehine daima artırdı.
Kimi uzmanlara göre İsrail’in ayak sürümesi ve kelamlarını yerine getirmemesi niçiniyle görüşmelerin akamete uğramasının akabinde 2000 yılında Filistin halk ayaklanması “İkinci İntifada” patlak verdi.
MESKEN MAHPUSUNDA KUŞKULU MEVT
İsrail güçleri 2002’de Arafat’ı işgal altındaki Batı Şeria’nın Ramallah kentinde bulunan karargahında konut hapsine aldı.
Filistin idaresinin merkezi olan karargahını 2 yıl abluka altında tutan İsrail güçleri, burayı biroldukca kere tanklarla da maksat aldı.
Arafat 2004’te hastalandı ve grip teşhisi konuldu lakin Filistinli önder bir türlü iyileşemedi. İsrail’in müsaade vermesinin akabinde tedavi için 29 Ekim’de Fransa’ya gdolayılen Arafat, 11 Kasım 2004’te Paris’te Percy Askeri Hastanesinde 75 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Arafat’ın Kudüs’e defnedilmesi tarafındaki vasiyeti, İsrail işgali niçiniyle gerçekleşemedi. İşgal altındaki Batı Şeria’nın Ramallah kentine defnedilen Arafat’ın mevt sebebi ise tartışma konusu olmaya devam etti.
MEZARI AÇILDI ÖRNEK ALINDI
Zehirlendiği argümanlarının kuvvetlenmesinin akabinde 2012’de Arafat’ın mezarı açılarak örnek alındı.
Filistin Devlet Lideri Mahmud Abbas, Kasım 2016’da yaptığı açıklamada, Arafat’ın vefatıyla ilgili soruşturmanın devam ettiğini belirterek, “Yakında katilleri açıklayacağız ve herkes dehşete düşecek.” dedi.
niçindir bilinmez bu kelamların üzerinden 5 yıl geçmesine karşın Arafat’ın “katilleri” hala açıklanmadı.
Arafat’ın vefatının akabinde bilhassa Fetih ile Hamas içindeki ayrışma daha da derinleşti. Bugün prestijiyle Filistin davasında çift başlı bir idare imgesine niye olan bu ayrışmanın her geçen gün daha da derinleştiği söz ediliyor.
Filistin direnişi bu ayrışmadan olumsuz etkilenirken, mevcut durumun yalnızca İsrail’in çıkarlarına hizmet ettiği de bilinen bir gerçek.
Filistin davasının simge ismi Yaser Arafat 11 Kasım 2004’te hayata gözlerini yumdu.
senelerca bölgenin en aktif başkanlarından olan Arafat, vefatının 17’nci yılında anılıyor.
Filistinlilerin daha fazlaca “Ebu Ammar” olarak isimlendirdikleri Arafat, Filistin puşisi (kufiye) ve askeri üniformasıyla devrimci bir karakter ortaya koyarak bağımsız Filistin çabası için farklı yollar benimsedi.
Başta bağımsızlığın yolunun silahlı gayretten geçtiğine inanan Arafat, 1990’lı senelerdan itibaren ise diyalog yolunu seçti.
Filistin’in efsane başkanı Yaser Arafat’ın vefatının 17’nci yılı
ORTA DOĞU’NUN EN KIYMETLİ ÖNDERLERİNDENDİ
Attığı adımlar ve izlediği yol kimi Filistinli kümeler tarafınca eleştirilse de Arafat, Filistin davasının dünya kamuoyunda gündeme gelmesinde kıymetli rol oynadı ve Filistin ulus kimliğinin oluşmasına büyük katkısı sağladı.
Kendine has kıyafetleri ve karizmasıyla Orta Doğu’nun en kıymetli önderlerinden biri olarak gösterilen Arafat, son nefesine kadar halkının bağımsızlığı için çaba etti.
Nobel Barış Mükafatı sahibi Yasir Arafat, her ne kadar Filistin’in bağımsızlığı için çaba eden kümelerin tamamını tek çatı altında toplamayı başaramasa da en azından hayatı boyunca bu kümeler içindeki ayrışmanın derinleşmesini önleyen bir önder olarak tarihe geçti. Lakin vefatından daha sonra Filistinli kümeler içindeki ayrışma daha da derinleşti.
FİLİSTİN’İN ÖZGÜRLÜĞÜ İÇİN FEDA EDİLEN BİR ÖMÜR
Gerçek ismi Muhammed Abdurrahman bin Abdurrauf Bin Arafat el-Kudve el-Hüseyni olan Arafat, gençlik senelerından itibaren Sahabeden Ammar Bin Yasir ile Mekke’deki Arafat Dağı’na atfen Yasir Arafat ismini ve Ebu Ammar kod ismini kullanmaya başladı.
Arafat’ın doğum yeriyle ilgili tartışmalar vefatından daha sonra da devam etti. Yasir Arafat, 1929’da Filistin davasının kalbi Kudüs’te doğduğunu söylemesine karşın kimi araştırmacılar onun Kudüs’te değil Mısır’ın başşehri Kahire’de dünyaya geldiğini öne sürdü.
Tahminen de Kudüs’ün Filistin davasındaki kıymetinden dolayı Arafat’ın doğum yeri daima tartışma konusu oldu. çabucak hemen 4 yaşındayken annesini kaybeden Yasir Arafat’ı ablası İnam büyüttü.
Gençlik senelerından itibaren İsrail işgaline direnen Filistinlilere yardım etmeye başlayan Arafat, 1948’de Arap-İsrail Savaşı başladığında halkının savaşçılarına silah temin etmeye çalıştı.
FİLİSTİN ULUSAL KURTULUŞ HAREKETİ
Savaşın akabinde eğitimini tamamlamak için Mısır’a giden Arafat, Kahire’de Filistinli üniversite mezunlarını bir dernek çatısı altında buluşturdu.
İnşaat mühendisliği kısmını bitirdikten daha sonra Kuveyt’e geçen genç Arafat, burada 1965’te Filistin direnişindeki en eski ve büyük örgütlerden biri olan Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi’ni (Fetih) kurdu.
Devrimci fikirlere sahip Arafat, resmi ismi “Hareket Tahrir el-Vatani el-Filistini” olan hareketinin tesir alanını genişletmek için Cezayir’de bir ofis açtı.
Toplumsal demokrasi ve seküler Arap milliyetçiliği temelinde bir direniş hareketi olan Fetih, Filistin’in İsrail işgaliyle çabasında faal rol oynadı.
BM’DE YAPTIĞI TARİHİ KONUŞMA
Fetih önderi Arafat, siyonizmi “düşünce, gaye, örgütlenme ve prosedür açısından saldırgan emperyalist faşist bir hareket” biçiminde niteleyerek, Filistinlilerin memleketler arası toplulukta temsil edilebilmesi için Arap devletleri tarafınca kurulan Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) 1969’da liderliğini üstlendi.
İşgal edilen topraklarını kurtarmak ve vatanından sürülen milyonlarca Filistinlinin konutlarına dönüşünü sağlamak için İsrail’e karşı silahlı uğraşın kaide olduğuna inanan Arafat’ın başında olduğu Filistin hareketi, İsrail’in yanı sıra birtakım Arap ülkeleriyle de çatışmak zorunda kaldı.
Eylül 1970’de başlayıp Temmuz 1971’e kadar süren ve tarihe “Kara Eylül” olarak geçen çatışmalarda Ürdün ordusu ile Filistinliler karşı karşıya geldi. Ürdün askerlerinin binlerce Filistinli sivili öldürdüğü çatışmaların akabinde bu ülkeyi terk etmek zorunda kalan Arafat, Lübnan’a geçti.
“ZEYTİN KOLUNUN ELİMDEN DÜŞMESİNE MÜSAADE VERMEYİN”
Arafat, 1974’te Birleşmiş Milletler (BM) kürsüsünde yaptığı konuşmada şu meşhur kelamlarını sarf etti:
“Elimde bir zeytin kısmı ile bir özgürlük savaşçısının silahını taşıyorum. Zeytin kolunun elimden düşmesine müsaade vermeyin.”
İsrail, Arafat’ın sığındığı Lübnan’a 1978’de saldırarak ülkenin güneyinde küçük bir bölgeyi işgal etti. İsrail’in 1982’de Lübnan’a karşı daha büyük bir taarruz başlatması üzerine bu ülkeden de ayrılmak zorunda kalan Arafat’ın bu seferki durağı Tunus oldu.
SÜRGÜNDE BAĞIMSIZLIK İLANI
Yasir Arafat, sürgüne, tecride karşın en büyük hayali olan bağımsız Filistin devletinin kurulmasından hiç vazgeçmedi.
Bu hayalin gerçekleşmesi için 1988’de Cezayir’de FKÖ’ye bağlı Filistin Ulusal Kurulu, başşehri Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulduğunu ilan etti.
Bunun akabinde Arafat kamuoyu önünde şiddeti reddettiğini açıklayarak İsrail ile diyaloğa giden yolda kıymetli bir adım attı.
İSRAİL’İ TANIMA KARARI
Arafat’ın Filistin gayretindeki en kritik dönüm noktalarından biri tahminen de İsrail’i tanıma sonucu oldu.
Birleşmiş Milletler Genel Şurasında 1988’de yaptığı konuşmada Arafat, FKÖ’nün İsrail’in “var olma hakkını tanıdığını” ilan etti.
Bu adımı Filistinli kümeler içinde farklı reaksiyonlara yol açsa da ABD’nin Arafat’a ve hareketine yönelik algısını olumlu istikamette değiştirdi. Filistin Merkez Kurulu 1989’da Arafat’ı Filistin Devlet Lideri ilan etti.
Arafat, bundan bir yıl daha sonra Süha isimli bir Filistinli ile evlendi. Arafat çiftinin bu evlilikten Zahva ismini verdikleri bir kız çocuğu oldu.
OSLO NALAŞMASI
İsrail hükümeti ile Arafat liderliğindeki FKÖ içinde sürdürülen bâtın ve açık görüşmeler, 1993’te Oslo Barış Mutabakatı’nın imzalanmasıyla sonuçlandı.
Mutabakatın imzalanmasının akabinde Filistin başkanı Arafat ile İsrail Başbakanı İzak Rabin el sıkışarak kameralara poz verdi. Bu mutabakattan dolayı 1994’te Arafat ve Rabin’e Nobel Barış Mükafatı verildi.
Oslo Muahedesi çerçevesinde işgal altındaki Batı Şeria; A, B ve C bölgelerine ayrıldı. Yüzde 18’i kapsayan “A bölgesi”nin idaresi idari ve güvenlik olarak Filistin’e, yüzde 21’lik “B bölgesi”nin idari idaresi Filistin’e, “güvenliği” İsrail’e devredilirken, yüzde 61’ini kapsayan “C bölgesi”nin “idare ve güvenliği” İsrail’e bırakıldı.
Mutabakat metni, İsrail askerlerinin Gazze Şeridi ve Eriha’dan çekilmeleri ile başlayan beş yıllık bir geçiş devrini öngörüyordu. Bunun yanı sıra Batı Şeria ve Gazze’de idarenin kısmen Filistinlilere teslim edilmesi ile sonuçlanacak süreksiz bir devrin belirlenmesi konusunda anlaşılmıştı.
Bunun için Filistin idaresi kurularak liderliğine Arafat getirildi. bu biçimdece, 1999 prestijiyle tarafların son statü muahedesi imzalaması ve Filistinlilerin kendi idaresini oluşturması öngörülüyordu.
Fetih ve FKÖ’nün başkanı Arafat 1996’da yapılan seçimlerde oyların yüzde 83’ünü alarak Filistin idaresi başkanlığına seçildi.
Filistinlilerin istediği bölgeler Gazze, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’tü, lakin gelişmeler planlanan biçimde olmadı ve İsrail taahhütlerine uymadı.
İsrail mutabakatlara muhalif olarak Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim ünitesi faaliyetlerine sürat kesmeden devam etti. Oslo’nun getirdiği yükümlülüklerden biri de su kaynaklarının paylaşımında tek taraflı adım atılmamasıydı. Fakat İsrail bu kurala da uymayarak, Batı Şeria’daki su kullanmasını kendi lehine daima artırdı.
Kimi uzmanlara göre İsrail’in ayak sürümesi ve kelamlarını yerine getirmemesi niçiniyle görüşmelerin akamete uğramasının akabinde 2000 yılında Filistin halk ayaklanması “İkinci İntifada” patlak verdi.
MESKEN MAHPUSUNDA KUŞKULU MEVT
İsrail güçleri 2002’de Arafat’ı işgal altındaki Batı Şeria’nın Ramallah kentinde bulunan karargahında konut hapsine aldı.
Filistin idaresinin merkezi olan karargahını 2 yıl abluka altında tutan İsrail güçleri, burayı biroldukca kere tanklarla da maksat aldı.
Arafat 2004’te hastalandı ve grip teşhisi konuldu lakin Filistinli önder bir türlü iyileşemedi. İsrail’in müsaade vermesinin akabinde tedavi için 29 Ekim’de Fransa’ya gdolayılen Arafat, 11 Kasım 2004’te Paris’te Percy Askeri Hastanesinde 75 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Arafat’ın Kudüs’e defnedilmesi tarafındaki vasiyeti, İsrail işgali niçiniyle gerçekleşemedi. İşgal altındaki Batı Şeria’nın Ramallah kentine defnedilen Arafat’ın mevt sebebi ise tartışma konusu olmaya devam etti.
MEZARI AÇILDI ÖRNEK ALINDI
Zehirlendiği argümanlarının kuvvetlenmesinin akabinde 2012’de Arafat’ın mezarı açılarak örnek alındı.
Filistin Devlet Lideri Mahmud Abbas, Kasım 2016’da yaptığı açıklamada, Arafat’ın vefatıyla ilgili soruşturmanın devam ettiğini belirterek, “Yakında katilleri açıklayacağız ve herkes dehşete düşecek.” dedi.
niçindir bilinmez bu kelamların üzerinden 5 yıl geçmesine karşın Arafat’ın “katilleri” hala açıklanmadı.
Arafat’ın vefatının akabinde bilhassa Fetih ile Hamas içindeki ayrışma daha da derinleşti. Bugün prestijiyle Filistin davasında çift başlı bir idare imgesine niye olan bu ayrışmanın her geçen gün daha da derinleştiği söz ediliyor.
Filistin direnişi bu ayrışmadan olumsuz etkilenirken, mevcut durumun yalnızca İsrail’in çıkarlarına hizmet ettiği de bilinen bir gerçek.