Kıbrıs’ta Rum zulmünün üzerinden 58 yıl geçti
Tarihler 21 Aralık 1963’ü gösterdiğinde, terör örgütü EOKA, Kıbrıs’ta Türklere yönelik akın başlattı.
“Kanlı Noel” olarak anılan katliamın üzerinden 58 yıl geçti.
103 TÜRK KÖYÜ BOŞALTILDI
Ada’daki toplumlar ortası çatışmaların başlangıcı olan kanlı ataklarda 364 kişi şehit düştü, 103 Türk köyü boşaltıldı.
Kıbrıs’ta, 16 Ağustos 1960’ta Rumların ve Türklerin iştirakini temel alan “Kıbrıs Cumhuriyeti” fiilen kuruldu.
Kıbrıs’ta Rum zulmünün 58’inci yılında fotoğraf arşivi ortaya çıktı FOTO GALERİ
KIBRIS TÜRKLERİ SİLAH ZORUYLA İDAREDEN UZAKLAŞTIRILDI
Cumhuriyetin anayasası Kıbrıs Türklerinin siyasi haklarını garanti altına alıyordu lakin bu paydaşlık fazla uzun sürmedi ve Rumlar, silah zoruyla Kıbrıs Türklerini idareden uzaklaştırdı.
Kıbrıs’ta 1960-1963 devri, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin hukuken var olduğu periyot olmakla bir arada, Ada’da sıkıntılar devam etti. Rumlar başlangıçtan itibaren, Türk ve Rum iştirakinde kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’ne inanmamışlar, kurulan tertibi Enosis (Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması) için bir sıçrama tahtası olarak görmüşlerdi.
ENOSİS PLANI
çabucak sonrasında Türkler, baskı ve silah zoruyla cumhuriyetten dışlandı. Rumlar, Ada’daki Türkleri, Enosis (Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması) maksatlarının önündeki mahzur olarak görüyordu.
Bu amaçla 21 Aralık 1963’te Akritas ismi verilen ve Türklerin Ada’dan yok edilmesini hedefleyen plan, Rum çeteler tarafınca uygulanmaya başladı.
Lefkoşa’nın Tahtakale semtinde 20 Aralık 1963 gecesi arabalarına açılan ateş kararı Kıbrıs Türkü Zeki Halil ve Cemaliye Emirali şehit edildi.
LEFKOŞA’DA 92 TÜRK KATLEDİLDİ
Rumların birinci ataklarında yalnızca Lefkoşa’da 92 Türk öldürüldü, 146 kişi ise yaralandı.
Rum terör örgütü EOKA’cı militanlar birinci büyük katliamını, Lefkoşa’da bulunan Ayvasıl köyündeki Kıbrıs Türklerine karşı 23 Aralık 1963’te gerçekleştirdi. Bu köyde esir alınan 21 Kıbrıs Türkü, elleri bağlandıktan daha sonra katledildi ve toplu mezara gömüldü.
KUMSAL KATLİAMI
Rum çeteleri, 24 Aralık 1963’te Lefkoşa’nın Kumsal bölgesindeki taarruzlarına devam ederken, Kıbrıs’taki Türk Alayı’nda hekim olarak bakılırsav yapan Binbaşı Nihat İlhan’ın eşi ile 3 çocuğunu da vahşice katletti.
Binbaşı İlhan’ın meskeninin banyo küvetinde eşi Mürüvet İlhan ve çocukları Murat, Kutsi ile Hakan, meyyit olarak bulundu. Bu olay tarihe “Kumsal Katliamı” ya da “Banyo Katliamı” olarak geçerken, baskının yapıldığı konut ondan sonrasında Barbarlık Müzesi ismiyle ziyarete açıldı. Barbarlık Müzesi’nin onarımın çalışmaları şu anda TİKA tarafınca yürütülüyor.
BM BARIŞ GÜCÜ TAARRUZLARIN ÖNÜNE GEÇEMEDİ
hadiselerde atağa uğrayan 103 Türk köyü boşaltılmak zorunda kalırken, Kıbrıs’ta 1963’te başlayıp 1964’te de devam eden olaylarda 364 Türk şehit oldu.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu, Ada’ya Barış Gücü gönderme sonucu aldı ve birinci BM Barış Gücü (BMBG) 14 Mart 1964 tarihinde Ada’ya geldi. Lakin BMBG’nin Ada’ya gelmesi de Rumların, Türklere yönelik ataklarının önüne geçemedi.
Rumlar 6 Ağustos 1964 tarihinde üniversite öğrencileri ile Erenköylü mücahitlerin savunduğu Erenköy’e EOKA önderi Yeoryos Grivas komutasındaki kuvvetlerle taarruza geçti.
YÜZBAŞI CENGİZ TOPEL ŞEHİT EDİLDİ
Erenköy’ü korumak için gizlice bölgeye gelen öğrenci, veteriner ve öğretmenden oluşan 500’e yakın Türk mücahidi, halkın yanında siper aldı. Rumların bu ağır taarruzları Erenköy’deki direnişi kıramadı.
Rumların Erenköy etrafındaki kuşatmasını bitmiş olduren ise Türk Hava Kuvvetleri’nin gerçekleştirdiği ihtar uçuşları oldu. Bu muharebeler sırasında Yüzbaşı Cengiz Topel’in kullandığı F100F jeti, yerden isabet alarak düşürüldü.
CUMHURİYET PERİYODUNUN BİRİNCİ HAVA HARP ŞEHİDİ
Paraşütle atlamayı başaran Topel, indiği Rum köyü yakınlarında esir alındı. Rumlar tarafınca azapla öldürülen Yüzbaşı Topel, Cumhuriyet devrinin birinci hava harp şehidi oldu.
Müdahaleden daha sonra Türklere yönelik akınlar azalmakla bir arada bulundukları bölgelerde tecrit edilip her türlü haklarından yoksun bırakılarak yok edilmelerine girişildi.
MAKARİOS’UN ASİMİLE ETME SİYASETİ
Bu durum 15 Kasım 1967 tarihine kadar sürdü. 15 Kasım 1967 tarihinde Grivas komutasındaki Rum ve Yunan birlikleri Geçitkale’ye saldırarak katliam yaptı, 20’den çok Türk öldürüldü.
Türkleri silahla yok edemeyeceğini anlayan Makarios, 1967-1974 periyodunda Türklere ekonomik ve toplumsal baskılar uygulayarak Ada’dan göçe zorlama ve bu suretle asimile etme siyasetini uygulamaya başladı. Kıbrıs’ta 1963-1974 devri, Kıbrıs Türkleri için kan, gözyaşı, katliam, toplu mezar ve göç olarak tarihe geçti. Kıbrıs Türkleri 11 yıl süren bu acı periyotta adanın yüzde 3’üne sıkıştırıldı.
EOKA mensupları içindeki görüş ayrılıkları, Türkiye’nin müdahalesinden telaş eden ve Kıbrıs Türklerini ekonomik yoldan bitirmeyi dileyen Rum başkan Makarios ve daha süratli sonuç alınmasını isteyen eski cuntacılardan oluşan EOKA-B mensuplarının karşı karşıya gelmesine sebep oldu.
YUNAN CUNTASI 1974’TE KIBRIS’TA DARBE YAPTI
EOKA başkanı Nikos Sampson, Yunan cuntasının dayanağıyla 15 Temmuz 1974’te Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlamak gayesiyle Makarios’a karşı darbe yaptı ve iktidarı ele geçirdi.
Bu darbeyle Kıbrıs’ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne kastedilmiş oldu. Türkiye, darbenin akabinde 1960 Garanti Antlaşması gereği birinci kademede diplomatik teşebbüsleri önceledi.
İNGİLTERE’YE ORTAK MÜDAHALE TEKLİFİ
Bu noktada 17-18 Temmuz 1974’te Türkiye ile İngiltere içinde, darbenin akabinde atılabilecek adımlara yönelik Londra’da görüşmeler de yapıldı. İstişarelere garantör devlet olarak Yunanistan da davet edildi lakin Yunanistan’daki cunta idaresi görüşmelere katılmadı.
Devrin Başbakanı Bülent Ecevit ile İngiltere Dışişleri Bakanı James Callaghan içindeki görüşmelerde İngiltere’ye ortak müdahale teklifinde bulunuldu.
20 TEMMUZ BARIŞ HAREKATI GERÇEKLEŞTİ
Devrin Başbakanı Ecevit ve Yardımcısı Necmettin Erbakan, İngiltere’nin olumsuz karşılık vermesi üzerine, garantörlük hakkını kullanarak ve Ada’daki Türklerin güvenliğini de dikkate alarak 20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı’nın başlaması sonucunı aldı.
Harekat, dünyaya Ecevit’in yaptığı tarihi, “Biz aslında savaş için değil, barış için ve sırf Türklere değil, Rumlara da barış getirmek için Ada’ya gidiyoruz.” açıklamasıyla duyuruldu. Barış harekatıyla Kıbrıs’ın Yunanistan’a ilhakının önüne geçilirken, Kıbrıs Türk halkının güvenliği ve varlığı teminat altına alındı.
İNGİLTERE VE YUNANİSTAN’A YAPILAN DAVET
Türkiye, 20 Temmuz 1974’te Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun (BMGK) 353 sayılı sonucu ile İngiltere ve Yunanistan’a “barışın bir daha tesisini sağlamak üzere müzakerelere başlama” davetinde bulundu ve 22 Temmuz 1974’te harekatı durdurdu.
Bunun üzerine garantör ülkeler, bir ortaya gelerek Kıbrıs sorununun tahlili için görüşmelere başladı. 25 Temmuz 1974’te toplanan 1. Cenevre Konferansı, 30 Temmuz 1974’te imzalanan Cenevre Deklarasyonu ile son buldu.
DEKLARASYONDA ÖNGÖRÜLENLER
Deklarasyonda, Yunanistan ve Rumlar tarafınca işgal edilen Türk bölgelerinin hemen boşaltılması ile Ada’da barışın ve anayasal nizamın bir daha tesisini teminen dışişleri bakanları içinde müzakerelere devam edilmesi öngörüldü.
Öte yandan deklarasyonla Ada’da Kıbrıs Türk toplumu ile Kıbrıs Rum toplumu olmak üzere iki özerk idarenin mevcudiyeti ilkesel olarak tanındı.
“AYŞE TATİLE ÇIKSIN”
Konferansın 8 Ağustos’ta başlayan ikinci basamağında, Yunanistan, Ada’da yeni anayasal tertibin kurulmasına yönelik tüm teklifleri reddetti ve anayasaya ait varılacak bir uzlaşma için Türk birliklerinin geri çekilmesini ön şart olarak ileri sürdü.
Ayrıyeten ikinci toplantıya kadar Rum ve Yunan askerlerinin, Türklerin bulunduğu bölgeden çekilmeleri gerekiyordu fakat çekilmedikleri üzere hücumlar da sürdü.
2. Cenevre Konferansı görüşmelerinden de bir sonuç çıkmayınca 14 Ağustos’ta “Ayşe tatile çıksın” parolasıyla Kıbrıs Barış Harekatı’nın ikinci etabı başladı ve 16 Ağustos’ta ateşkes ilan edildi.
TOPLU KATLİAMLAR ORTAYA ÇIKARILDI
Türkiye’nin başlatmış olduğu harekat muvaffakiyetle sonuçlanırken Ada’da yaşayan Kıbrıs Türk halkının güvenliği de sağlandı ve Ada’ya barış hakim oldu.
İkinci harekat sırasında geri çekilen Rum askerleri, geçtikleri Türk köylerini yakarak silahsız insanları katletti. Toplu katliamlar ve mezarlar, harekatın bitiminde ortaya çıkarıldı.
Kıbrıs Barış Harekatı sırasında, Türk ordusu 498 şehit verirken Kıbrıs Türk tarafı ise 70’i mücahit, 270 kişiyi kaybetti. Kıbrıs Türkleri genel olarak ise 1672 şehit verdi.
KIBRIS TÜRKLERİ KENDİ İDARELERİNİ KURDU
Kıbrıs’ta mevcut sonların çizilmesine imkan sağlayan harekattan daha sonrasında Kıbrıslı Türkler, 1 Ekim 1974’te Otonom Kıbrıs Türk İdaresi’ni kurdu.
Akabinde Kıbrıs Türklerinin devlet yapısını kökleştirme, anayasa yapma ve hayli partili sisteme geçme üzere deneyimler yaşadığı Kıbrıs Türk Federe Devleti (KTFD) 13 Şubat 1975’te ilan edildi.
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ İLAN EDİLDİ
KTFD Meclisi, 15 Kasım 1983’te oy birliğiyle aldığı bir kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) kurulduğunu ilan etti.
KKTC’nin ilanı, Kıbrıs Türk halkının Ada’daki siyasi hayatını devlet olgusuyla dünyaya ilan ettiği kıymetli bir dönüm noktası olurken, Kıbrıs Türk halkının kendi yazgısını tayin etme hakkı da ilan edilmiş oldu.
KKTC’de, 21-25 Aralık tarihlerinde Ulusal Gayret ve Şehitler Haftası ötürüsıyla, Kıbrıs Türk halkının varoluş uğraşında ömrünü kaybedenler, merasim ve etkinliklerle anılıyor.
Tarihler 21 Aralık 1963’ü gösterdiğinde, terör örgütü EOKA, Kıbrıs’ta Türklere yönelik akın başlattı.
“Kanlı Noel” olarak anılan katliamın üzerinden 58 yıl geçti.
103 TÜRK KÖYÜ BOŞALTILDI
Ada’daki toplumlar ortası çatışmaların başlangıcı olan kanlı ataklarda 364 kişi şehit düştü, 103 Türk köyü boşaltıldı.
Kıbrıs’ta, 16 Ağustos 1960’ta Rumların ve Türklerin iştirakini temel alan “Kıbrıs Cumhuriyeti” fiilen kuruldu.
Kıbrıs’ta Rum zulmünün 58’inci yılında fotoğraf arşivi ortaya çıktı FOTO GALERİ
KIBRIS TÜRKLERİ SİLAH ZORUYLA İDAREDEN UZAKLAŞTIRILDI
Cumhuriyetin anayasası Kıbrıs Türklerinin siyasi haklarını garanti altına alıyordu lakin bu paydaşlık fazla uzun sürmedi ve Rumlar, silah zoruyla Kıbrıs Türklerini idareden uzaklaştırdı.
Kıbrıs’ta 1960-1963 devri, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin hukuken var olduğu periyot olmakla bir arada, Ada’da sıkıntılar devam etti. Rumlar başlangıçtan itibaren, Türk ve Rum iştirakinde kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’ne inanmamışlar, kurulan tertibi Enosis (Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması) için bir sıçrama tahtası olarak görmüşlerdi.
ENOSİS PLANI
çabucak sonrasında Türkler, baskı ve silah zoruyla cumhuriyetten dışlandı. Rumlar, Ada’daki Türkleri, Enosis (Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanması) maksatlarının önündeki mahzur olarak görüyordu.
Bu amaçla 21 Aralık 1963’te Akritas ismi verilen ve Türklerin Ada’dan yok edilmesini hedefleyen plan, Rum çeteler tarafınca uygulanmaya başladı.
Lefkoşa’nın Tahtakale semtinde 20 Aralık 1963 gecesi arabalarına açılan ateş kararı Kıbrıs Türkü Zeki Halil ve Cemaliye Emirali şehit edildi.
LEFKOŞA’DA 92 TÜRK KATLEDİLDİ
Rumların birinci ataklarında yalnızca Lefkoşa’da 92 Türk öldürüldü, 146 kişi ise yaralandı.
Rum terör örgütü EOKA’cı militanlar birinci büyük katliamını, Lefkoşa’da bulunan Ayvasıl köyündeki Kıbrıs Türklerine karşı 23 Aralık 1963’te gerçekleştirdi. Bu köyde esir alınan 21 Kıbrıs Türkü, elleri bağlandıktan daha sonra katledildi ve toplu mezara gömüldü.
KUMSAL KATLİAMI
Rum çeteleri, 24 Aralık 1963’te Lefkoşa’nın Kumsal bölgesindeki taarruzlarına devam ederken, Kıbrıs’taki Türk Alayı’nda hekim olarak bakılırsav yapan Binbaşı Nihat İlhan’ın eşi ile 3 çocuğunu da vahşice katletti.
Binbaşı İlhan’ın meskeninin banyo küvetinde eşi Mürüvet İlhan ve çocukları Murat, Kutsi ile Hakan, meyyit olarak bulundu. Bu olay tarihe “Kumsal Katliamı” ya da “Banyo Katliamı” olarak geçerken, baskının yapıldığı konut ondan sonrasında Barbarlık Müzesi ismiyle ziyarete açıldı. Barbarlık Müzesi’nin onarımın çalışmaları şu anda TİKA tarafınca yürütülüyor.
BM BARIŞ GÜCÜ TAARRUZLARIN ÖNÜNE GEÇEMEDİ
hadiselerde atağa uğrayan 103 Türk köyü boşaltılmak zorunda kalırken, Kıbrıs’ta 1963’te başlayıp 1964’te de devam eden olaylarda 364 Türk şehit oldu.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu, Ada’ya Barış Gücü gönderme sonucu aldı ve birinci BM Barış Gücü (BMBG) 14 Mart 1964 tarihinde Ada’ya geldi. Lakin BMBG’nin Ada’ya gelmesi de Rumların, Türklere yönelik ataklarının önüne geçemedi.
Rumlar 6 Ağustos 1964 tarihinde üniversite öğrencileri ile Erenköylü mücahitlerin savunduğu Erenköy’e EOKA önderi Yeoryos Grivas komutasındaki kuvvetlerle taarruza geçti.
YÜZBAŞI CENGİZ TOPEL ŞEHİT EDİLDİ
Erenköy’ü korumak için gizlice bölgeye gelen öğrenci, veteriner ve öğretmenden oluşan 500’e yakın Türk mücahidi, halkın yanında siper aldı. Rumların bu ağır taarruzları Erenköy’deki direnişi kıramadı.
Rumların Erenköy etrafındaki kuşatmasını bitmiş olduren ise Türk Hava Kuvvetleri’nin gerçekleştirdiği ihtar uçuşları oldu. Bu muharebeler sırasında Yüzbaşı Cengiz Topel’in kullandığı F100F jeti, yerden isabet alarak düşürüldü.
CUMHURİYET PERİYODUNUN BİRİNCİ HAVA HARP ŞEHİDİ
Paraşütle atlamayı başaran Topel, indiği Rum köyü yakınlarında esir alındı. Rumlar tarafınca azapla öldürülen Yüzbaşı Topel, Cumhuriyet devrinin birinci hava harp şehidi oldu.
Müdahaleden daha sonra Türklere yönelik akınlar azalmakla bir arada bulundukları bölgelerde tecrit edilip her türlü haklarından yoksun bırakılarak yok edilmelerine girişildi.
MAKARİOS’UN ASİMİLE ETME SİYASETİ
Bu durum 15 Kasım 1967 tarihine kadar sürdü. 15 Kasım 1967 tarihinde Grivas komutasındaki Rum ve Yunan birlikleri Geçitkale’ye saldırarak katliam yaptı, 20’den çok Türk öldürüldü.
Türkleri silahla yok edemeyeceğini anlayan Makarios, 1967-1974 periyodunda Türklere ekonomik ve toplumsal baskılar uygulayarak Ada’dan göçe zorlama ve bu suretle asimile etme siyasetini uygulamaya başladı. Kıbrıs’ta 1963-1974 devri, Kıbrıs Türkleri için kan, gözyaşı, katliam, toplu mezar ve göç olarak tarihe geçti. Kıbrıs Türkleri 11 yıl süren bu acı periyotta adanın yüzde 3’üne sıkıştırıldı.
EOKA mensupları içindeki görüş ayrılıkları, Türkiye’nin müdahalesinden telaş eden ve Kıbrıs Türklerini ekonomik yoldan bitirmeyi dileyen Rum başkan Makarios ve daha süratli sonuç alınmasını isteyen eski cuntacılardan oluşan EOKA-B mensuplarının karşı karşıya gelmesine sebep oldu.
YUNAN CUNTASI 1974’TE KIBRIS’TA DARBE YAPTI
EOKA başkanı Nikos Sampson, Yunan cuntasının dayanağıyla 15 Temmuz 1974’te Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlamak gayesiyle Makarios’a karşı darbe yaptı ve iktidarı ele geçirdi.
Bu darbeyle Kıbrıs’ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne kastedilmiş oldu. Türkiye, darbenin akabinde 1960 Garanti Antlaşması gereği birinci kademede diplomatik teşebbüsleri önceledi.
İNGİLTERE’YE ORTAK MÜDAHALE TEKLİFİ
Bu noktada 17-18 Temmuz 1974’te Türkiye ile İngiltere içinde, darbenin akabinde atılabilecek adımlara yönelik Londra’da görüşmeler de yapıldı. İstişarelere garantör devlet olarak Yunanistan da davet edildi lakin Yunanistan’daki cunta idaresi görüşmelere katılmadı.
Devrin Başbakanı Bülent Ecevit ile İngiltere Dışişleri Bakanı James Callaghan içindeki görüşmelerde İngiltere’ye ortak müdahale teklifinde bulunuldu.
20 TEMMUZ BARIŞ HAREKATI GERÇEKLEŞTİ
Devrin Başbakanı Ecevit ve Yardımcısı Necmettin Erbakan, İngiltere’nin olumsuz karşılık vermesi üzerine, garantörlük hakkını kullanarak ve Ada’daki Türklerin güvenliğini de dikkate alarak 20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı’nın başlaması sonucunı aldı.
Harekat, dünyaya Ecevit’in yaptığı tarihi, “Biz aslında savaş için değil, barış için ve sırf Türklere değil, Rumlara da barış getirmek için Ada’ya gidiyoruz.” açıklamasıyla duyuruldu. Barış harekatıyla Kıbrıs’ın Yunanistan’a ilhakının önüne geçilirken, Kıbrıs Türk halkının güvenliği ve varlığı teminat altına alındı.
İNGİLTERE VE YUNANİSTAN’A YAPILAN DAVET
Türkiye, 20 Temmuz 1974’te Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun (BMGK) 353 sayılı sonucu ile İngiltere ve Yunanistan’a “barışın bir daha tesisini sağlamak üzere müzakerelere başlama” davetinde bulundu ve 22 Temmuz 1974’te harekatı durdurdu.
Bunun üzerine garantör ülkeler, bir ortaya gelerek Kıbrıs sorununun tahlili için görüşmelere başladı. 25 Temmuz 1974’te toplanan 1. Cenevre Konferansı, 30 Temmuz 1974’te imzalanan Cenevre Deklarasyonu ile son buldu.
DEKLARASYONDA ÖNGÖRÜLENLER
Deklarasyonda, Yunanistan ve Rumlar tarafınca işgal edilen Türk bölgelerinin hemen boşaltılması ile Ada’da barışın ve anayasal nizamın bir daha tesisini teminen dışişleri bakanları içinde müzakerelere devam edilmesi öngörüldü.
Öte yandan deklarasyonla Ada’da Kıbrıs Türk toplumu ile Kıbrıs Rum toplumu olmak üzere iki özerk idarenin mevcudiyeti ilkesel olarak tanındı.
“AYŞE TATİLE ÇIKSIN”
Konferansın 8 Ağustos’ta başlayan ikinci basamağında, Yunanistan, Ada’da yeni anayasal tertibin kurulmasına yönelik tüm teklifleri reddetti ve anayasaya ait varılacak bir uzlaşma için Türk birliklerinin geri çekilmesini ön şart olarak ileri sürdü.
Ayrıyeten ikinci toplantıya kadar Rum ve Yunan askerlerinin, Türklerin bulunduğu bölgeden çekilmeleri gerekiyordu fakat çekilmedikleri üzere hücumlar da sürdü.
2. Cenevre Konferansı görüşmelerinden de bir sonuç çıkmayınca 14 Ağustos’ta “Ayşe tatile çıksın” parolasıyla Kıbrıs Barış Harekatı’nın ikinci etabı başladı ve 16 Ağustos’ta ateşkes ilan edildi.
TOPLU KATLİAMLAR ORTAYA ÇIKARILDI
Türkiye’nin başlatmış olduğu harekat muvaffakiyetle sonuçlanırken Ada’da yaşayan Kıbrıs Türk halkının güvenliği de sağlandı ve Ada’ya barış hakim oldu.
İkinci harekat sırasında geri çekilen Rum askerleri, geçtikleri Türk köylerini yakarak silahsız insanları katletti. Toplu katliamlar ve mezarlar, harekatın bitiminde ortaya çıkarıldı.
Kıbrıs Barış Harekatı sırasında, Türk ordusu 498 şehit verirken Kıbrıs Türk tarafı ise 70’i mücahit, 270 kişiyi kaybetti. Kıbrıs Türkleri genel olarak ise 1672 şehit verdi.
KIBRIS TÜRKLERİ KENDİ İDARELERİNİ KURDU
Kıbrıs’ta mevcut sonların çizilmesine imkan sağlayan harekattan daha sonrasında Kıbrıslı Türkler, 1 Ekim 1974’te Otonom Kıbrıs Türk İdaresi’ni kurdu.
Akabinde Kıbrıs Türklerinin devlet yapısını kökleştirme, anayasa yapma ve hayli partili sisteme geçme üzere deneyimler yaşadığı Kıbrıs Türk Federe Devleti (KTFD) 13 Şubat 1975’te ilan edildi.
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ İLAN EDİLDİ
KTFD Meclisi, 15 Kasım 1983’te oy birliğiyle aldığı bir kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) kurulduğunu ilan etti.
KKTC’nin ilanı, Kıbrıs Türk halkının Ada’daki siyasi hayatını devlet olgusuyla dünyaya ilan ettiği kıymetli bir dönüm noktası olurken, Kıbrıs Türk halkının kendi yazgısını tayin etme hakkı da ilan edilmiş oldu.
KKTC’de, 21-25 Aralık tarihlerinde Ulusal Gayret ve Şehitler Haftası ötürüsıyla, Kıbrıs Türk halkının varoluş uğraşında ömrünü kaybedenler, merasim ve etkinliklerle anılıyor.