Çernobil’deki patlama, tesirlerini göstermeye devam ediyor
Çernobil’deki patlamanın üzerinden yıllar geçti, lakin tesirleri hâlâ sürüyor.
Dünyanın en büyük nükleer faciası olarak nitelendirilen Çernobil Nükleer Santrali’ndeki patlama, 36 yıl evvel meydana geldi.
Güvenlik testi denetimden çıktı
Dönemin Sovyetler Birliği üyesi Ukrayna’nın başşehri Kiev’e 110 kilometre uzaklıktaki santralde 26 Nisan 1986’da meydana gelen kazanın sonuçları günümüzde de hissediliyor.
Santraldeki rutin 20 saniyelik güvenlik testi için sistem kapatılmış, lakin güvenlik testinin denetimden çıkması üzerine 4. reaktörde patlama meydana gelmişti.
Atom bombasının 400 katı radyoaktif husus atmosfere karıştı
Patlamada 2 bin tonluk çatı havaya uçmuş ve 8 tonluk radyoaktif yakıt atmosfere karışırken, reaktörü söndüren itfaiyecilerden 31’i yüksek ışınıma maruz kalarak olay yerinde ömrünü kaybetmişti.
Uluslararası Atom Güç Ajansı’na (UAEA) bakılırsa, patlama niçiniyle Hiroşima’ya atılan atom bombasının 400 katı radyoaktif unsur atmosfere karıştı.
Hayalet kent Pripyat
Sovyet yetkilileri, olayı gizlemeye çalışırken, santralde çalışan emekçilerle ailelerinin yaşadığı Pripyat kentinin tahliyesi için kapalı hazırlık yaptı. Fakat tahliyeye sonraki gün öğlenden daha sonra başlanabildi.
Üç saat ortasında Pripyat hayalet kente dönerken, helikopterlerle patlayan reaktörün üstüne binlerce ton kimyasal atıldı.
Patlamadan çıkan zehirli bulut, başta Ukrayna ve Belarus olmak üzere Rusya ve Avrupa’nın bir kısmını etkiledi. Zehirli bulutlar, 10 gün daha sonra da ABD, Kanada ve hatta Japonya’ya bile ulaştı.
8 milyondan fazla kişi ışınıma maruz kaldı
Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran, felaketin meydana geldiği 30 kilometrelik bölgede yaşayan, çalışan, güvenlik hizmetleri yapan, tasfiye ve temizleme süreçlerine katılan 600 bin kişi yüksek oranda ışınıma maruz kaldı.
Belarus, Ukrayna ve Rusya’da da yaklaşık 8 milyondan fazla kişi ışınıma maruz kaldı. Bu üç ülkede hala yaklaşık 5 milyon kişi, ışınım riski olan bölgelerde yaşamaya devam ediyor.
Rahatsızlık oranlarında artış
Patlamadan, 155 bin kilometrekare bölge etkilenirken, 52 bin kilometrekare tarım bölgesi 30 seneliğine kullanılamaz hale geldi. Yaklaşık 404 bin kişi yer değiştirmek zorunda kaldı.
Felaket daha sonrasında bölgedeki ülkelerde tiroit kanseri, lösemi, öbür kanser çeşitleri, katarakt ve bebeklerde doğuştan patolojik rahatsızlık oranlarında artışlar yaşandı.
4 bin kişinin öldüğü varsayım ediliyor
BM ajanslarından oluşan Çernobil Forum’a nazaran, ışınım sebebiyle 4 bin kişinin ömrünü kaybettiği öngörülüyor.
Belarus Dışişleri Bakanlığı’na göre, facianın toplam ekonomik maliyeti 235 milyar dolar olarak varsayım ediliyor.
Santralin 2065’e kadar ortadan kaldırılması planlanıyor
Patlamanın meydana geldiği 4’üncü reaktör binasının ışınım yayma riski hâlâ devam ediyor. Santralin 2065 yılına kadar devam eden çalışmalarla büsbütün ortadan kaldırılması bekleniyor.
2010-2013 senelerında birinci etapta nükleer yakıt, santrallerden depolara taşındı. 2013 yılında başlayan ikinci etap, 2022 yılına kadar devam edecek.
Bu süreçte reaktörler koruma altına alınacak ve kazanın meydana geldiği reaktör izole edilecek. 2022-2045 yılları içindeki üçüncü etapta uzmanlar, izolasyon daha sonrası ışınımun azalmasını gözlemleyecek. 2045-2065 senelerındaki son etapta ise santralin sökülme süreci ve paklık süreci gerçekleştirilecek.
60 yıl öngörüsü
Kazadan birkaç ay daha sonra Kasım 1986’da, ışınım yaymasını önlemek için 4’üncü reaktör çelik ve beton alaşımdan bir yapıyla kapatıldı, fakat yapının vakit içinde ziyan görmesi üzerine, binanın üzeri özel çelik çadırla 2016’da büsbütün kapatıldı.
Kenar uzunlukları 164 ve 257 metre olan, 110 metre yüksekliğinde ve 36 bin 200 ton tartısındaki özel çelik çadır, reaktör blokunun üzerini kapattı.
İnsanların Çernobil etrafındaki bölgenin yalnızca yüzde 60’ına 30 ila 60 yıl daha sonra dönebileceği iddia ediliyor.
Yakıtların depolanmasında kuru tipe geçildi
Çernobil’deki kullanılmış yakıtlar ıslak tip tesiste depolanıyordu. Fakat kullanım ömrünün kısa olması niçiniyle birinci sefer 2020’de projeyle kuru tip depolama tesisine aktarılmaya başlandı.
21 bin yakıt kümesi 8 sene sürecek çalışmayla dünyanın en büyük kuru tip depolama tesisine aktarılacak.
Belçika, Kanada, Danimarka, AB, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Hollanda, Norveç, Rusya, İsveç, İsviçre, Ukrayna, İngiltere ve ABD tarafınca finanse edilen proje 400 milyon euroya mal olacak.
Çernobil’deki patlamanın üzerinden yıllar geçti, lakin tesirleri hâlâ sürüyor.
Dünyanın en büyük nükleer faciası olarak nitelendirilen Çernobil Nükleer Santrali’ndeki patlama, 36 yıl evvel meydana geldi.
Güvenlik testi denetimden çıktı
Dönemin Sovyetler Birliği üyesi Ukrayna’nın başşehri Kiev’e 110 kilometre uzaklıktaki santralde 26 Nisan 1986’da meydana gelen kazanın sonuçları günümüzde de hissediliyor.
Santraldeki rutin 20 saniyelik güvenlik testi için sistem kapatılmış, lakin güvenlik testinin denetimden çıkması üzerine 4. reaktörde patlama meydana gelmişti.
Atom bombasının 400 katı radyoaktif husus atmosfere karıştı
Patlamada 2 bin tonluk çatı havaya uçmuş ve 8 tonluk radyoaktif yakıt atmosfere karışırken, reaktörü söndüren itfaiyecilerden 31’i yüksek ışınıma maruz kalarak olay yerinde ömrünü kaybetmişti.
Uluslararası Atom Güç Ajansı’na (UAEA) bakılırsa, patlama niçiniyle Hiroşima’ya atılan atom bombasının 400 katı radyoaktif unsur atmosfere karıştı.
Hayalet kent Pripyat
Sovyet yetkilileri, olayı gizlemeye çalışırken, santralde çalışan emekçilerle ailelerinin yaşadığı Pripyat kentinin tahliyesi için kapalı hazırlık yaptı. Fakat tahliyeye sonraki gün öğlenden daha sonra başlanabildi.
Üç saat ortasında Pripyat hayalet kente dönerken, helikopterlerle patlayan reaktörün üstüne binlerce ton kimyasal atıldı.
Patlamadan çıkan zehirli bulut, başta Ukrayna ve Belarus olmak üzere Rusya ve Avrupa’nın bir kısmını etkiledi. Zehirli bulutlar, 10 gün daha sonra da ABD, Kanada ve hatta Japonya’ya bile ulaştı.
8 milyondan fazla kişi ışınıma maruz kaldı
Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran, felaketin meydana geldiği 30 kilometrelik bölgede yaşayan, çalışan, güvenlik hizmetleri yapan, tasfiye ve temizleme süreçlerine katılan 600 bin kişi yüksek oranda ışınıma maruz kaldı.
Belarus, Ukrayna ve Rusya’da da yaklaşık 8 milyondan fazla kişi ışınıma maruz kaldı. Bu üç ülkede hala yaklaşık 5 milyon kişi, ışınım riski olan bölgelerde yaşamaya devam ediyor.
Rahatsızlık oranlarında artış
Patlamadan, 155 bin kilometrekare bölge etkilenirken, 52 bin kilometrekare tarım bölgesi 30 seneliğine kullanılamaz hale geldi. Yaklaşık 404 bin kişi yer değiştirmek zorunda kaldı.
Felaket daha sonrasında bölgedeki ülkelerde tiroit kanseri, lösemi, öbür kanser çeşitleri, katarakt ve bebeklerde doğuştan patolojik rahatsızlık oranlarında artışlar yaşandı.
4 bin kişinin öldüğü varsayım ediliyor
BM ajanslarından oluşan Çernobil Forum’a nazaran, ışınım sebebiyle 4 bin kişinin ömrünü kaybettiği öngörülüyor.
Belarus Dışişleri Bakanlığı’na göre, facianın toplam ekonomik maliyeti 235 milyar dolar olarak varsayım ediliyor.
Santralin 2065’e kadar ortadan kaldırılması planlanıyor
Patlamanın meydana geldiği 4’üncü reaktör binasının ışınım yayma riski hâlâ devam ediyor. Santralin 2065 yılına kadar devam eden çalışmalarla büsbütün ortadan kaldırılması bekleniyor.
2010-2013 senelerında birinci etapta nükleer yakıt, santrallerden depolara taşındı. 2013 yılında başlayan ikinci etap, 2022 yılına kadar devam edecek.
Bu süreçte reaktörler koruma altına alınacak ve kazanın meydana geldiği reaktör izole edilecek. 2022-2045 yılları içindeki üçüncü etapta uzmanlar, izolasyon daha sonrası ışınımun azalmasını gözlemleyecek. 2045-2065 senelerındaki son etapta ise santralin sökülme süreci ve paklık süreci gerçekleştirilecek.
60 yıl öngörüsü
Kazadan birkaç ay daha sonra Kasım 1986’da, ışınım yaymasını önlemek için 4’üncü reaktör çelik ve beton alaşımdan bir yapıyla kapatıldı, fakat yapının vakit içinde ziyan görmesi üzerine, binanın üzeri özel çelik çadırla 2016’da büsbütün kapatıldı.
Kenar uzunlukları 164 ve 257 metre olan, 110 metre yüksekliğinde ve 36 bin 200 ton tartısındaki özel çelik çadır, reaktör blokunun üzerini kapattı.
İnsanların Çernobil etrafındaki bölgenin yalnızca yüzde 60’ına 30 ila 60 yıl daha sonra dönebileceği iddia ediliyor.
Yakıtların depolanmasında kuru tipe geçildi
Çernobil’deki kullanılmış yakıtlar ıslak tip tesiste depolanıyordu. Fakat kullanım ömrünün kısa olması niçiniyle birinci sefer 2020’de projeyle kuru tip depolama tesisine aktarılmaya başlandı.
21 bin yakıt kümesi 8 sene sürecek çalışmayla dünyanın en büyük kuru tip depolama tesisine aktarılacak.
Belçika, Kanada, Danimarka, AB, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Hollanda, Norveç, Rusya, İsveç, İsviçre, Ukrayna, İngiltere ve ABD tarafınca finanse edilen proje 400 milyon euroya mal olacak.