İran’da halk, yeni cumhurbaşkanını seçecek
İran’da halk, ülkenin 8’inci cumhurbaşkanını seçmek üzere yarın sandık başına gidecek.
Yaklaşık 83 milyon nüfusa sahip İran’da, 59 milyon 310 bin 307 kişi oy kullanabilecek.
Seçimlerde aday olmak isteyenlerin rejime bağlılığı ile siyasi, ahlaki ve dini sabıkalarını inceleyen Anayasayı Koruyucular Kurulu’nun (AKK) vetoları niçiniyle reformistler seçimi boykot sonucu alırken, muhafazakarlar ise bu durumu fırsata çevirerek birinci çeşitte kendilerinden bir ismin cumhurbaşkanı seçilmesini planlıyor.
BİRİNCİ TIPTA YÜZDE 50+1 KOŞULU
İran’da cumhurbaşkanı 4 yıl mühletle nazaranv yapıyor ve bir kimse en çok 2 kez üst üste bu makama seçilebiliyor. Adayların birinci tıpta seçilebilmesi için yüzde 50+1 oy alması gerekiyor.
Birinci çeşitte yüzde 50+1’in üzerine çıkan aday olmaması halinde en çok oyu alan 2 aday ikinci cinse kalacak ve kazanan ülkenin 8’inci cumhurbaşkanı olacak.
59 MİLYON 310 BİN 307 SEÇMEN OY KULLANABİLECEK
Yaklaşık 83 milyon nüfusa sahip İran’da, yarın yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 29 milyon 980 bin 38’i erkek, 29 milyon 330 bin 269’u bayan olmak üzere 59 milyon 310 bin 307 kişi oy kullanabilecek. Birinci kere oy kullanacakların sayısı ise 1 milyon 392 bin 148.
Ülke genelinde 59 milyondan fazla seçmen, kurulan 72 bin sandıkta oy kullanabilecek. Oy kullanma süreci yarın lokal saatle 07.00’de başlayacak ve 24.00’te sona erecek. Bu müddet muhtaçlık halinde İçişleri Bakanlığı’na bağlı Seçim Merkezi’nin sonucuyla birkaç saat daha uzatılabilecek.
YARIŞTAN ÇEKİLEN İSİMLER
Seçimde yarışan adayların propaganda faaliyeti ise seçimden 24 saat evvel bitmiş olduği için bu sabah 07.00 prestijiyle her türlü propaganda yasak.
AKK’nin adaylıklarını onayladığı 7 isimden muhafazakar Milletvekili Ali İstek Zakani ve eski Ulusal Güvenlik Yüksek Kurulu Genel Sekreteri ve Nükleer Başmüzakereci Said Celili ile reformist eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhsin Mihralizade seçim yarışından çekildi.
Yeni bir gelişme olmaz ve muhafazakar adaylar eski İhtilal Muhafızları Ordusu Genel Kumandanı ve Nizamın Maslahatını Teşhis Kurulu Genel Sekreteri Muhsin Rızai ile Milletvekili Buyruk Hüseyin Kadızade Haşimi son dakikaya kadar çekilmezlerse, muhafazakar aday Yargı Erki Lideri Reisi ve eski Merkez Bankası Lideri Abdunnasır Himmeti ile yarın 8. cumhurbaşkanlığı için yarışacaklar.
REFORMİSTLERDEN BOYKOT
Ülkede muhafazakarların denetiminde bulunan AKK, 592 şahıstan 585’inin adaylık başvuruşunu reddetti.
Adaylık müracaatları reddedilenler içinde Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri, Tebriz Milletvekili Mesud Pizişkiyan ve Mustafa Taczade üzere reformist isimler ile ölçülü muhafazakar eski Meclis Lideri Ali Laricani ve eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad da yer alıyor.
Veto edilen isimlerden Ahmedinejad ve Taczade oy kullanmayacaklarını belirterek “seçimleri boykot” davetinde bulunurken, 31 reformist parti ve hareketin çatı kuruluşu Reformist Cephe blok olarak hiç bir adayı desteklemeyeceklerini deklare etti.
“BU HAREKETİN TABUTUNA SON ÇİVİ ÇAKILDI DEMEKTİR”
Reformist cenahta Himmeti’ye takviye verilmesi istikametinde kimi görüşlerin lisana getirilmesi niçiniyle fikir ayrılığı oluşurken, boykottan yana hal alanların çoğunlukta olduğu belirtiliyor.
İran’ın önde gelen aydınlarından siyaset bilimci Prof. Dr. Sadık Zibakelam, reformistlerin seçimlere katılıp katılmamasına ait tartışmalar üzerine, “Reformistlerin blok olarak seçimlere iştirak sonucu alması bu hareketin tabutuna son çiviyi çakması demektir.” tabirlerini kullanmıştı.
İBRAHİM REİSİ ÖNDE
Muhafazakarlar ise reformistlerin tersine büyük bir iştirakle sandık başına giderek adayları Reisi’nin birinci çeşitte cumhurbaşkanı seçilmesini sağlamayı ve karşı tarafın boykotunu kendileri için fırsata dönüştürmeyi planlıyor.
Ülkede reformist ve ölçülü muhafazakar adayların saf dışı kalması niçiniyle muhafazakarların blok olarak desteklediği Reisi’nin, seçimleri kazanmasına kesin gözüyle bakılıyor.
İran’da yarın 13. cumhurbaşkanlığı seçimiyle eş vakitli olarak vilayet, ilçe ve beldelerde idare kurulu seçimleri ile İran Meclisi ve Uzmanlar Meclisi orta seçimleri de yapılacak.
İran’da halk, ülkenin 8’inci cumhurbaşkanını seçmek üzere yarın sandık başına gidecek.
Yaklaşık 83 milyon nüfusa sahip İran’da, 59 milyon 310 bin 307 kişi oy kullanabilecek.
Seçimlerde aday olmak isteyenlerin rejime bağlılığı ile siyasi, ahlaki ve dini sabıkalarını inceleyen Anayasayı Koruyucular Kurulu’nun (AKK) vetoları niçiniyle reformistler seçimi boykot sonucu alırken, muhafazakarlar ise bu durumu fırsata çevirerek birinci çeşitte kendilerinden bir ismin cumhurbaşkanı seçilmesini planlıyor.
BİRİNCİ TIPTA YÜZDE 50+1 KOŞULU
İran’da cumhurbaşkanı 4 yıl mühletle nazaranv yapıyor ve bir kimse en çok 2 kez üst üste bu makama seçilebiliyor. Adayların birinci tıpta seçilebilmesi için yüzde 50+1 oy alması gerekiyor.
Birinci çeşitte yüzde 50+1’in üzerine çıkan aday olmaması halinde en çok oyu alan 2 aday ikinci cinse kalacak ve kazanan ülkenin 8’inci cumhurbaşkanı olacak.
59 MİLYON 310 BİN 307 SEÇMEN OY KULLANABİLECEK
Yaklaşık 83 milyon nüfusa sahip İran’da, yarın yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 29 milyon 980 bin 38’i erkek, 29 milyon 330 bin 269’u bayan olmak üzere 59 milyon 310 bin 307 kişi oy kullanabilecek. Birinci kere oy kullanacakların sayısı ise 1 milyon 392 bin 148.
Ülke genelinde 59 milyondan fazla seçmen, kurulan 72 bin sandıkta oy kullanabilecek. Oy kullanma süreci yarın lokal saatle 07.00’de başlayacak ve 24.00’te sona erecek. Bu müddet muhtaçlık halinde İçişleri Bakanlığı’na bağlı Seçim Merkezi’nin sonucuyla birkaç saat daha uzatılabilecek.
YARIŞTAN ÇEKİLEN İSİMLER
Seçimde yarışan adayların propaganda faaliyeti ise seçimden 24 saat evvel bitmiş olduği için bu sabah 07.00 prestijiyle her türlü propaganda yasak.
AKK’nin adaylıklarını onayladığı 7 isimden muhafazakar Milletvekili Ali İstek Zakani ve eski Ulusal Güvenlik Yüksek Kurulu Genel Sekreteri ve Nükleer Başmüzakereci Said Celili ile reformist eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhsin Mihralizade seçim yarışından çekildi.
Yeni bir gelişme olmaz ve muhafazakar adaylar eski İhtilal Muhafızları Ordusu Genel Kumandanı ve Nizamın Maslahatını Teşhis Kurulu Genel Sekreteri Muhsin Rızai ile Milletvekili Buyruk Hüseyin Kadızade Haşimi son dakikaya kadar çekilmezlerse, muhafazakar aday Yargı Erki Lideri Reisi ve eski Merkez Bankası Lideri Abdunnasır Himmeti ile yarın 8. cumhurbaşkanlığı için yarışacaklar.
REFORMİSTLERDEN BOYKOT
Ülkede muhafazakarların denetiminde bulunan AKK, 592 şahıstan 585’inin adaylık başvuruşunu reddetti.
Adaylık müracaatları reddedilenler içinde Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri, Tebriz Milletvekili Mesud Pizişkiyan ve Mustafa Taczade üzere reformist isimler ile ölçülü muhafazakar eski Meclis Lideri Ali Laricani ve eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad da yer alıyor.
Veto edilen isimlerden Ahmedinejad ve Taczade oy kullanmayacaklarını belirterek “seçimleri boykot” davetinde bulunurken, 31 reformist parti ve hareketin çatı kuruluşu Reformist Cephe blok olarak hiç bir adayı desteklemeyeceklerini deklare etti.
“BU HAREKETİN TABUTUNA SON ÇİVİ ÇAKILDI DEMEKTİR”
Reformist cenahta Himmeti’ye takviye verilmesi istikametinde kimi görüşlerin lisana getirilmesi niçiniyle fikir ayrılığı oluşurken, boykottan yana hal alanların çoğunlukta olduğu belirtiliyor.
İran’ın önde gelen aydınlarından siyaset bilimci Prof. Dr. Sadık Zibakelam, reformistlerin seçimlere katılıp katılmamasına ait tartışmalar üzerine, “Reformistlerin blok olarak seçimlere iştirak sonucu alması bu hareketin tabutuna son çiviyi çakması demektir.” tabirlerini kullanmıştı.
İBRAHİM REİSİ ÖNDE
Muhafazakarlar ise reformistlerin tersine büyük bir iştirakle sandık başına giderek adayları Reisi’nin birinci çeşitte cumhurbaşkanı seçilmesini sağlamayı ve karşı tarafın boykotunu kendileri için fırsata dönüştürmeyi planlıyor.
Ülkede reformist ve ölçülü muhafazakar adayların saf dışı kalması niçiniyle muhafazakarların blok olarak desteklediği Reisi’nin, seçimleri kazanmasına kesin gözüyle bakılıyor.
İran’da yarın 13. cumhurbaşkanlığı seçimiyle eş vakitli olarak vilayet, ilçe ve beldelerde idare kurulu seçimleri ile İran Meclisi ve Uzmanlar Meclisi orta seçimleri de yapılacak.